روایت مجله مهر از تلاش آتش نشانان در متروپل؛

بچه های آتش نشان احتیاج به تجدیدروحیه دارند

بچه های آتش نشان احتیاج به تجدیدروحیه دارند

آتش نشان ها در هر حادثه ای قدر دیده و پس از آن باردیگر به فراموشی سپرده می شوند. دو تن از آتش نشانان متروپل پس از چهلم حادثه از جان فشانی همکاران شان به مجله مهر گفته اند.



خبرگزاری مهر؛ گروه مجله: در فضای مجازی گفته می شد که هیچ نیروی امدادی در متروپل نیست و مردم با کاسه و بشقاب در حال آواربرداری هستند. طبیعی بود که هرکس با خواندن این خبر خونش به جوش آید و نیروهای امدادی را متهم به کم کاری کند. اما حقیقت چیزی جز این بود. به جهت اینکه از حقیقت و چند و چون حادثه متروپل و آواربرداری و امدادرسانی در آن آگاه شویم باید پای صحبت کسانی بنشینیم که خود از نخستین لحظات مشاهده گر اتفاقات متروپل بودند. «رضا عابدینی» و «محمدرضا آشناگر» دو تن از آتش نشانانی هستند که در متروپل حضور داشتند و شبانه روزی برای آواربرداری تلاش کردند. پس از گذشت چهل روز از وقوع حادثه متروپل سراغ آنها رفتیم تا از تجربیات و دیده هایشان در متروپل صحبت نماییم و ادعاهای فضای مجازی را با روایت کسانی بسنجیم که بارها و بارها خودشان را برای شهادت در راه خدمت مردم مان آماده کردند و دل به آوار زدند.
رضا عابدینی درباره روز حادثه و نخستین تصاویری که از متروپل دیده، می گوید: روز حادثه من شیفت نبودم و خانه بودم. فکر کنم حدود ساعت یازده و خورده ای بود که ساختمان متروپل فرو ریخت. معمولا روال این است که وقتی اتفاقات سنگین در سطح شهر می افتد از ایستگاه مرکزی آتش نشانی با اغلب بچه ها تماس گرفته می شود تا خودشان را به منطقه برسانند. با من هم تماس گرفتند و گفتند که متروپل فروریخته. پیش خودم می گفتم شاید یک آجری، سنگی یا یک قسمتی از ساختمان به صورت جزئی فروریخته باشد. اصلاً تصور نمی کردم حجم تخریب اینقدر زیاد باشد. لباس عوض کردم و راه افتادم. توی مسیر هرچه به محل حادثه نزدیک تر می شدم می دیدم تراکم جمعیت بیشتر می شود. وقتی نزدیک شدم دیدم فاجعه خیلی بیشتر از تصور من است. شرایط خیلی بدی بود. چند ضلع ساختمان کاملاً ریخته بود؛ تقریباً یازده طبقه بعلاوه زیر زمین. این آوار به صورت کیکی روی هم ریخته بود. قسمتی از آوار هم توی کوچه و خیابان اصلی ریخته بود که به همین خاطر افراد و ماشین هایی که درحال تردد بودند رفته بودند زیر آوار.
معلمم را بین کشته شدگان متروپل پیدا کردم
او ادامه می دهد: چون اول حادثه بود و هنوز هیچ چیزی معلوم نبود، جو مقداری متشنج بود. ما تلاش کردیم در همان لحظات اول بچه ها را تقسیم نماییم و به نقاط مختلف بفرستیم. از داخل ساختمان هم درست خبر نداشتیم و استرس ریزش بقیه ساختمان هم وجود داشت. بچه ها را تقسیم کردیم و هر کس در یک بخش از ساختمان و خیابان آغاز به امدادرسانی و بیرون کشیدن جنازه ها از زیر آوار کردند. متأسفانه یکی از کسانی که توی خیابان زیر آوار جان داده بود معلم خود من بود. همان لحظه که رسیدم شک کردم و گفتم نکند آقای فلانی باشد، اما بعد که اعلامیه اش درآمد مطمئن شدم که معلم خودم بوده است. ایشان جزو نخستین کشته هایی بود که از زیر آوار درآوردیم، چون توی خیابان بودند و موقع عبور از جلوی متروپل کشته شده بودند.
رضا درباره تنها کسی که از زیر آوار زنده بیرون آمد، می گوید: همان دقایق اولیه بود که ما خانمی را پیدا کردیم که تقریباً تا گردن زیر آوار بود، ولی خوشبختانه به هوش بود و وقتی صحبت می کردیم متوجه می شد. برای درآوردن هر کسی از زیر آوار باید مقدمات زیادی انجام می شد تا عملیات امن و موفقیت آمیز باشد. ازاین رو تیم های زیادی برای پیدا شدن تک تک افراد و اجساد کمک می کردند ولی کسانی که در مرحله آخر آنها را از زیر آوار بیرون می آوردند ما بودیم. درباره خانم قاسمی هم من، آقای شعیبی و آقای لطفی بودیم که رفتیم دور و برش را خالی کردیم و بیرونش آوردیم. ایشان جزو معدود کسانی بود که زنده ماند. اگر اشتباه نکنم یک کارگر دیگر هم بود که پایش قطع شده بود. من این دو نفر را دیدم. چند تا مجروح هم داشتیم که از نزدیک ندیدم شان. پیدا شدن و سالم ماندن ایشان واقعاً کار خدا بود. چون یازده طبقه فرو ریخته بود و با توجه به این حجم از آوار ایشان زنده ماند.
می توانستیم وارد ساختمان و آواربرداری نشویم، اما به خاطر مردم رفتیم
عابدینی درباره پیدا کردن اجسادی که هنگام حادثه در طبقات مختلف بودند، تعریف می کند: با این که ریسک رفتن به داخل ساختمان بالا بود، بچه های ما رفتند و طبقات مختلف را چک کردند. هر لحظه هم ممکن بود بقیه ساختمان بریزد، بخصوص که سقف و کف تمام طبقات رو به پایین شیب پیدا کرده بود و تمام ستون ها ترک خورده بود. بچه ها در کل این مدت با ریسک صد در صد کار می کردند. این هم حرف من نیست، حرف تمام فرماندهانی است که در میدان بودند. خب این کار بزرگی بود. خوب است بدانید که قوانین شغل ما می گوید اول جان خودت در اولویت است، دوم جان همکارت، سوم جان کسی که داری به او امدادرسانی می کنی و بعد مال و اموال طرف. ما در متروپل علل زیادی برای عدم ورود به ساختمان داشتیم، چون جان نیروها صد در صد در خطر بود. موردهای این طوری در کشورهای خارجی هم داشته ایم که به خاطر ریسک بالا هیچ نیروی آتش نشانی وارد ساختمان نشده است. اگر اشتباه نکنم دو سه سال پیش در آمریکا بود که یک ساختمان آتش گرفته بود و آتش نشان ها نرفتند داخل. آن ساختمان چندهفته در آتش می سوخت و تمام کسانی که در آن ساختمان بودند خاکستر شدند، ولی کسی وارد نشد. این عِرق و غیرت و مردانگی آتش نشانان ایرانی است که آنها را با دیگران متفاوت می کند. بچه ها با وجود همه خطراتی که بود به دل آوار می زدند و اجساد را بیرون می آوردند. خداراشکر آخرین پیکر هم بیرون آورده شد و چشم انتظاری خانواده ها پاسخ داده شد. این تنها کاری بود که ما می توانستیم انجام بدهیم. این که خانواده ها را از انتظار در بیاوریم. استرس بیشتر بچه ها هم درباره همین بود. یعنی تنها نگرانی بچه ها تحویل دادن همه پیکرها به خانواده هایشان بود.

رضا عابدینی، از فرماندهان آتش نشانی آبادان و نایب قهرمان آتش نشانان جهان در رشته فنون رزمی
شایعات فضای مجازی کار ما را سخت تر می کردند
رضا عابدینی که خود از فرماندهان آتش نشانی آبادان است، درباره سختی های عملیات متروپل می گوید: متأسفانه درباره متروپل و افراد حاضر در آن هیچ اطلاعاتی نبود. گاهی شایعاتی پخش می شد که کار ما را سخت می کرد. مثلا شایعه ای پخش می شد یکی از کسانی که زیر آوار است با گوشی تلفن به خانواده اش زنگ زده و گفته فلان جای ساختمان است. یا گفته می شد که برخی از افراد در فلان قسمت از ساختمان زنده هستند. با آنکه ما می دانستیم این طور نیست ولی برای احترام به خانواده ها و مردم به سختی راه کوچکی پیدا می کردیم تا به آن نقطه برویم. تونل که نه، ولی همان آوارهایی که ریخته بود یک مسیر تونل مانندی درست کرده بود که ما از آن برای تردد استفاده می کردیم. تونلی که بسیار ناپایدار بود و شرایط سختی داشت. واقعاً اگر ریسکی بالاتر از صددرصد وجود می داشت می گفتم ریسک این کار بالاتر از صددرصد بود. شرایط ساختمان و آوارها آنقدر ناپایدار بود که به تمام دستگاه ها گفتیم کار را متوقف کنند. چون هرلحظه امکان داشت با یک ضربه چکش یا بیل بقیه آوار هم فرو بریزد. خلاصه در چنین شرایطی می رفتیم و می دیدیم که در آن نقطه کسی نیست یا کسی زنده نیست.
نایب قهرمان آتش نشانان جهان در فنون رزمی ادامه می دهد: من عقیده ام این است که بعنوان یک فرمانده باید جاهایی که خطر دارد پیش قدم شوم. ازاین رو در یکی از همین موردهایی که احتمال وجود افراد زنده بود، با آقای لطفی داوطلب شدیم و رفتیم تا صحنه را بررسی نماییم. از تونل بسیار کوچکی که آوارها و میلگردها ایجاد کرده بودند داخل شدیم و خدا رحم کرد که این آوارها بر سر ما و بچه ها نریختند. تلاش می کردیم با کمترین ریسک حرکت نماییم. تقریباً سی چهل ثانیه مسیرِ ۲۰ متری L مانندی را رفتیم و دیدیم نه، کسی آن پایین نیست. اجساد را آنجا ندیدیم، ولی از بویی که می آمد توانستیم جای آنها را پیدا نماییم. پس از مسیری دیگر آنها را پیدا کردیم و درآوردیم. شرایط سخت این طوری زیاد داشتیم. مثلا یکی از کارهایی که ریسک بالایی داشت انتقال ماشین های مردم از طبقه پنجم ساختمان به پایین بود. به جهت اینکه ماشین ها را بیرون بیاورند باید قسمتی از دیوار را تخریب می کردند و برای عبور انتقال ماشین ها پایین معبری باز می کردند. با وجود ریسک بالا این کار انجام شد و خیال مردم از ماشین هایشان راحت شد.
هجده روز از خانواده دور بودیم
از رضا عابدینی می پرسم «واکنش خانواده به حضور شما در متروپل چه بود؟ بخصوص که همه می دانستند ساختمان چقدر متزلزل است و هر لحظه امکان فرو ریختنش وجود دارد. ضمن این که ما حادثه پلاسکو را هم پیش چشم داشتیم که برخی از آتش نشان ها در آن به شهادت رسیدند. توضیح می دهی؟». جواب می دهد: سخت بود. خودتان می دانید دختر داشتن چقدر شیرین و دوست داشتنی است. شما فرض کن هجده روز از حادثه گذشته و تو نمی توانی درست و حسابی خانواده ات را ببینی. با این که ما بچه ها را شیفت بندی کرده بودیم، اما بچه های ما از روز اول تا آخر به صورت ۲۴ ساعته اینجا بودند. برخی از روزها فقط یکی دو ساعت می توانستیم بیرون برویم و اغلب اوقات اینجا بودیم. با این وجود وقتی به بعضی بچه ها می گفتم برو استراحت کن، با این که خستگی از چشم هایش مشخص بود، حاضر نبود برود و می گفت خوبم. نمی خواست همکارش را بیدار کند تا خودش بتواند استراحت کند. بچه هایی که متأهل بودند کارشان سخت تر هم بود. من خودم وقتی برای یکی دو ساعت به خانه می رفتم، باز دلم اینجا بود و باید باردیگر برمی گشتم. چون تمام فکر و ذهن مان درگیر اینجا بود نمی توانستیم بخوابیم و برمی گشتیم. خانواده هم واقعاً همکاری کردند و به آنها هم سخت گذشت، اما چون می دانستند شغل ما چه شرایطی دارد راه می آمدند. شغل ما طوری است که وقتی همه دارند از یک نقطه ای فرار می کنند، شما باید به آنجا بروی...
تمام ظرفیت آتش نشانی شهرهای اطراف به متروپل آمدند
یادم می آید که روزهای اول حادثه در فضای مجازی پخش شده بود که هیچکس اینجا نیست که کار امدادرسانی را شروع کند. از رضا درباره حضور نیروهای امدادی می پرسم و پاسخ می دهد: متأسفانه فضای مجازی به صورت گزینشی به مسائل می پردازد. به غیر از بچه های ما که دو سه دقیقه پس از حادثه به متروپل رسیدند، تیم های دیگری هم از دیگر شهرها آمدند. یعنی به جز ما نیروهای آتش نشانی تهران، پالایشگاه، هلال احمر، پتروشیمی، بندر، خرمشهر، شلمچه، مسجد سلیمان، ماهشهر و … حضور پیدا کردند. ازاین رو حرف هایی که زده می شد حقیقت نبود. منتها اگر دقت کرده باشید کوچه های اطراف متروپل کوچک بودند و آوار هم کوچه و خیابان ها را بسته بود. یعنی ماشین های امدادرسان نمی توانستند به اندازه کافی به ساختمان نزدیک شوند. برای همین بچه ها با دست خالی شروع کردند به آواربرداری. یعنی ما از همان لحظات اولیه آواربرداری را شروع کردیم ولی چون ریسک کار زیاد بود و باید با دقت انجام می شد عده ای می نوشتند که خبری نیست.
دوست دارم مدال نایب قهرمانی آتش نشانان جهان را به آستان قدس هدیه دهم
رضا عابدینی که اخیرا نایب قهرمان آتش نشانان جهان شده و می خواهد مدالش را به موزه آستان قدس رضوی اهدا کند، درباره چالش های شغل آتش نشانی می گوید: شاید بعضی ها فکر کنند چون کار ما آتش نشانی است و اجساد زیادی دیده ایم، این دست اتفاقات دیگر برای ما عادی و تکراری شده است، ولی من بعنوان یک آتش نشان به شما می گویم که تک تک این تصاویر و این اتفاقات در ذهن بچه ها حک می شود و با آنها می ماند. من حاضرم با شما شرط ببندم که اگر به یکی از بچه ها بگویی فلان سال در فلان حادثه چه اتفاقی افتاد، دقیق و یا جزئیات کامل برائت تعریف می کند، ولی اگر یک خاطره شخصی را از او بپرسی یادش نمی آید. این اتفاقات روی بچه ها تأثیرات منفی می گذارد. یک چیز جالب درباره مرگ و میر آتش نشان ها بگویم. همه فکر می کنند آتش نشان ها در حوادث فوت می کنند ولی جالب است بدانید که بیشترین دلیل مرگ آتش نشان ها سکته های قلبی است. فشاری که در طول مدت خدمت به آتش نشان ها وارد می شود آنقدر زیاد است که تأثیرش را روی روح و جسم آنها می گذارد. تو واقعاً باید این شغل را دوست داشته باشی تا بتوانی در آن ادامه بدهی و موفق بشوی.

محمدرضا آشناگر آتش نشان آبادانی
بعضی بچه ها شب ها خواب اجساد را می بینند
محمدرضا آشناگر از دیگر آتش نشان هایی است که در حادثه متروپل حضور داشته. وی در ادامه صحبت های رضا عابدینی درباره سختی های کار آتش نشانی و حضور در متروپل بیان می کند: وقتی وارد این شغل می شوی، باید آماده مرگ باشی. ما از زمانی که از خانه بیرون می زنیم تا به سر کار برویم، باید وصیت مان توی جیب مان باشد. هیچ ترسی هم نداریم. بالاخره مرگ حق است. خدا شاهد است که هر بار سوت می زدند برای تخلیه اطراف متروپل، و مردم از ترس فروریزی ساختمان با سرعت فرار می کردند، تنها دغدغه ما این بود که برای مردم اتفاقی پیش نیاید. اصلاً فکر خودمان نبودیم. چون کار و وظیفه مان همین است. عشق به کاری که داریم سبب می شود ادامه بدهیم. مثلا درباره همین متروپل کاش می شد که خاطراتش از حافظه ها پاک شود. برخی از بچه ها شب ها که خواب هستند خواب اجساد را می بینند.
آشناگر ادامه می دهد: کسانی که زیر آوار مانده بودند مثل خانواده های خودمان بودند. عرقی که به بچه های همشهری داشتیم و داریم، غیرتی که روی کارمان داریم، سبب می شد که چشمت را روی همه چیز ببندی و به دل ساختمان بزنی. البته چیزی که خیلی به ما کمک کرد همدلی مردم آبادان و ایران بود. اگر کمک همه مردم و اقشار مختلف نبود، کار برای ما سخت می شد. یک عده دور از ساختمان ایستاده بودند، لایو می گرفتند و چیزهایی می گفتند که دروغ بود. مثلا می گفتند فلان خانواده در بغل همدیگر مرده اند! در صورتیکه چنین چیزی نبود. فضا را احساسی می کردند و با احساسات مردم بازی می کردند. این کار انسان دوستانه ای نبود. با این کار روی مردم تاثیر می گذاشتند و فشار هم روی ما بیشتر می شد. به خاطر این که فالور جمع کنند طوری اطلاع رسانی می کردند که روی روحیه بچه های ما هم تاثیر می گذاشت. بچه ها وقتی وسط آوار این دروغ ها را می شنیدند بهم می ریختند. چون با این اخبار طوری وانمود می شد که انگار نیروهای امدادی تلاشی برای پیدا کردن اجساد نمی کنند. ولی در کنار این افراد حمایت و همدلی همه مردم بود که ما را سرپا نگه می داشت و برای ادامه کار به ما روحیه می داد.
مسئولان بچه های آتش نشان را برای تجدید روحیه به مسافرت بفرستد
او در انتها درباره ضرورت تغییر روحیه آتش نشانان آبادان و حمایت مسئولین از کسانی که بیست روز در متروپل حضور داشتند، می گوید: اگر بشود که مسؤلان بچه های آتش نشان را سفر تفریحی ببرند و روی روح و روان آنها کار کنند خوب می شود. اگر این کار را برای بچه ها بکنند یک تجدید روحیه برای آنها می شود. به نظر من حق بچه های آتش نشان است که پس از چندهفته کار سخت در متروپل چند روزی همراه با خانواده به مسافرت بروند و خودشان را برای ادامه کار آماده کنند.


منبع:

1401/04/17
15:13:18
5.0 / 5
401
تگهای خبر: اطلاع رسانی , فضای مجازی , قوانین
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)

تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم نظر دهید
= ۱ بعلاوه ۳
پرسی بلاگ