نمایش اسناد حاکمیت ایران بر خلیج فارس در دانشگاه الزهرا
پرسی بلاگ: همایش و نمایشگاه اسناد فارسی خلیج فارس به همت مرکز بین المللی میکروفیلم نور در دانشگاه الزهرا اجرا شد.
به گزارش پرسی بلاگ به نقل از مهر، همایش و نمایشگاه «اسناد فارسی خلیج فارس» با تأکید بر اسناد مرکز بین المللی میکروفیلم نور با حضور سیداحمدرضا خضری مشاور وزیر علوم، غلامرضا امیرخانی رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، محمدرضا بهزادی مدیر بخش اسناد و لیست نویسی مرکز بین المللی میکروفیلم نور، جمشید نوروزی عضو هیات علمی گروه تاریخ و زهرا ناظم بکایی رییس دانشگاه الزهرا همین طور برخی از مسئولان آموزش عالی کشور در دانشگاه الزهرا (س) اجرا شد.
محمدرضا بهزادی مدیر بخش اسناد و لیست نویسی مرکز بین المللی میکروفیلم نور در سخنرانی خود در این مراسم اظهار داشت: مرکز بین المللی میکروفیلم نور در حدود چهل و چند سال قبل با هدف دیجیتال سازی منابع خطی و اسناد کهن راه اندازی شده و حدود بالاتر از یک میلیون و چند صد هزار سند تاریخی به زبان فارسی را دیجیتال سازی کرده اسن و این روند ادامه دارد.
وی اضافه کرد: دوران این که ما بر نام اصیل خلیج فارس تکیه نماییم گذشته است. در دهه های گذشته که باید بر نام تکیه می کردیم، نکردیم و امروز که مدعیان بر اثبات حاکمیت جعلی خودشان تکیه می کنند ما هنوز در پیچ و تاب نام خلیج فارس هستیم.
بهزادی اضافه کرد: امروز ما باید با اسناد حاکمیتی خودمان به دنیا بگوییم که حاکمیت این مسیل با ما بوده و هست.
وی اضافه کرد: این اسناد که در این نمایشگاه ارائه شده، قطره ای از اسناد فارسی حاکمیت ایران بر خلیج فارس است تابحال نه دیده شده بود و نه به نمایش در آمده بودند. برای اولین بار مرکز میکروفیلم نور که به همت والای دکتر مهدی خواجه پیری و به دستور مقام معظم رهبری تشکیل شده است، این اسناد را دیجیتال سازی کرده و با هدف اثبات حاکمیت بر خلیج فارس نشر داده است و این نمایشگاه گوشه ای از کارهای مرکز نور است.
مدیر بخش اسناد و لیست نویسی مرکز بین المللی میکروفیلم نور اظهار داشت: دکتر مهدی خواجه پیری همین طور مجموعه ای بسیار غنی از نقشه های تاریخی خلیج فارس را در سالیان دهه ۸۰ به دکتر حسن حبیبی و بنیاد ایرانشناسی اهدا کرد که سنگ بنای تحقیقات تاریخی وصف نقشه های خلیج فارس در تاریخ ایران هستند. او در آخر مرکز نور به عنوان یک مرکز بین المللی بسیار مهم در عرصه نسخ خطی و اسناد تاریخی معرفی نمود که می تواند پاسخگوی نیاز محققان و اساتید و دانشجویان در عرصه های مختلف علوم بوسیله ارائه اسناد دست اول و بکر و نسخ خطی برای انجام پژوهش باشد.
سید احمدرضا خضری مشاور وزیر علوم نیز در سخنرانی خود با اشاره به اهمیت والای خلیج فارس از جنبه های مختلف، بر ضرورت حفظ و حراست از این میراث گرانبها تاکید کرد؛ وی با اشاره به اینکه اگر تمام اسناد، مدارک، آثار و نوشته های موجود درباره ی خلیج فارس در کنار یکدیگر قرار گیرند، می توانند پهنه وسیعی از کرانه های این خلیج نیلگون را بپوشانند، به اهمیت تاریخی و تمدنی این منطقه اشاره نمود.
خضری با تکیه بر اهمیت راهبردی خلیج فارس، به نقش بی بدیل آن در تاریخ بشر و تمدن های مختلف اشاره نمود و اضافه کرد: خلیج فارس از نظر فرهنگی، کهکشانی از اقوام، فرهنگ ها و ملت ها را در خود جای داده است.
این استاد دانشگاه تهران همین طور به اهمیت اقتصادی و زیربنایی خلیج فارس اشاره نمود و اظهار داشت: تعداد بنادر خلیج فارس با هیچ کجای دنیا قابل قیاس نیست.
مشاور وزیر علوم با اشاره به کوشش های انجام شده برای تحریف نام خلیج فارس در طول تاریخ، نسبت به این مساله هشدار داد و اظهار داشت: نخستین گام در این راه، بحث تحریف است. تحریف به این معنا که واقعیت را از مسیر اصلی خود خارج می کنند و تلاش دارند هویت این منطقه را خدشه دار کنند.
وی اضافه کرد: اسناد و مدارک علمی، حقوقی، سیاسی و تمدنی در داخل و خارج از کشور، گواهی بر این واقعیت است که خلیج فارس، همیشه خلیج فارس بوده، هست و خواهد بود.
خضری با اشاره به اسناد تاریخی و جغرافیایی که در دوران اسلامی و قبل از آن، نام دریای پارس یا بحر فارس را برای این منطقه به کار برده اند، اظهار داشت: از هزاران سال پیش، هیچ نامی جز خلیج فارس برای این منطقه وجود نداشته است.
او با اشاره به کوشش های مذبوحانه برای تغییر نام خلیج فارس در روزگار فعلی، هشدار داد که این اقدام می تواند منجر به ادعاهای حقوقی، ارضی و سرزمینی شود.
مشاور وزیر علوم با تکیه بر لزوم همگرایی ملی برای حفظ نام خلیج فارس، اظهار داشت: خلیج فارس، پاره ای از تن ماست. باید اختلافات را کنار گذاشت و با همبستگی ملی از این میراث گرانبها پاسداری کرد.
وی با اشاره به جانفشانی شمار زیادی از هموطنان برای دفاع از این مرز و بوم اظهار داشت: در حقیقت پیام همه رزمندگان جان بر کف وطن آنست که تمام تلاش خودرا برای حفظ تمامیت ارضی کشور به کار گیریم.
خضری در ادامه ضمن بیان اهمیت اسناد تاریخی و نقش آنها در اثبات حقوق ملی و بین المللی اضافه کرد: باید اسناد و مدارک مربوط به خلیج فارس را در مراکز علمی داخلی و مجامع بین المللی در معرض دید همگان گذاشت و نشان داد که این خلیج، همیشه خلیج فارس بوده و خواهد بود.
در ادامه جمشید نوروزی عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه الزهرا اظهار داشت: در ابتدا لازم می دانم درود بفرستم به روح استاد تازه درگذشته گروه تاریخ دانشگاه الزهرا مرحوم دکتر علی محمد ولدی که آخرین دغدغه پژوهشی او طرح مفصل چند جلدی تحت عنوان تاریخ حکمرانی ایران در دریای فارس بود. ما چندین جلسه درباره ی این طرح در گروه صحبت کردیم، او خیلی مصمم بود که به هر شکل آنرا اجرا نماید ولی حیف که به رحمت خدا رفت.
وی درباره ی ایده برگزاری نمایشگاه «اسناد فارسی خلیج فارس» در گروه تاریخ دانشگاه الزهرا اضافه کرد: این ایده در ابتدا از طرف مرکز بین المللی میکروفیلم نور عنوان شد و مورد نوجه مراکز علمی و دانشگاهی قرار گرفت که در نهایت با حمایت معاون پژوهشی دانشگاه الزهرا امکان پیگیری پیدا کرد و با همراهی مرکز بین المللی میکروفیلم نور به نتیجه رسید.
نوروزی در ادامه با اشاره به اهمیت سند در حفظ مالکیت درباره ی فضای زمانی اسناد ارائه شده در نمایشگاه اظهار داشت: دوره کمپانی هند شرقی دوره ایست که از ۱۶۰۰ میلادی با ۱۸۵۸ میلادی تحت عنوان کمپانی هند شرقی در جاهای مختلف همچون در خلیج فارس حضور داشته است؛ گرچه مقر اصلی این کمپانی در آسیا شبه قاره هند بوده ولی خلیج فارس یکی از قرارگاه های اصلی این کمپانی بوده و به تبع حضورش در خلیج فارس دردسرهای هم برای ایران عزیز ما داشته است. بنابراین اگر رویدادهای دوران حاکمیت کمپانی هند شرقی را در این دوره ۲۶۰ ساله از جهات مختلف رصد نماییم به حضور خیلی خیلی مستمر و طولانی این کمپانی در آب راه خلیج فارس و اثراتی که بر ایران داشته است، برخورد می نماییم.
وی اضافه کرد: قسمتی از این اثرات در دوره های صفویه است ولی بخش های مضرتر این تأثیرگذاری در دوره های قاجار عملی شده و دردسرهای جدی برای ما داشته است. از دست رفتن قسمتی از اراضی ایران به عوامل این کمپانی برمی گردد که در خلیج فارس در قرارگاه هایی چون بوشهر مستقر بودند. دلیل استقرار کمپانی هند شرقی بریتانیا بحث حفظ هند برای بریتانیا بود و به تبع آن خلیج فارس و دخالت در ایران جزو رویدادهایی است که در این اسناد ملاحظه می کنید. متاسفانه قسمتی از این اسناد از خیانت تعدادی از ایرانیها در کارهای کمپانی حکایت دارد که از دردها و گرفتاری هاییست که ما در طول تاریخ داشتیم.
عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه الزهرا اضافه کرد: این اسناد حدودا به این مقیاس در ایران وجود ندارد. رکوردهایی که آقای دکتر خواجه پیری تبدیل به میکروفیلم کرده است، یک میلیون و ۲۰۰ هزار عنوان است که تعدادی از اینها چندین برگ را در بر می گیرد؛ یعنی مجموعاً شاید حدود ۴ میلیون برگ سند است که از جهات مختلف، نه فقط اسمی بلکه عمدتا محتوایی، بحث ایران، اهمیت ایران و مالکیت ایران را روایت می کند.
وی ضمن تأکید بر اهمیت این سندها برای حفظ دعاوی حقوقی ایران اظهار داشت: به علت این که این سندها در ایران نیست کل آثاری که در مورد کمپانی هند شرقی در ایران انجام شده، فقط ۱۳ رسانه و ۹ کتاب است که بخش عمده آن کتاب ها هم ترجمه و تصحیح است. پس ما خیلی در این بحث گرفتار کم کاری هستیم و باید کار جدی نماییم. بسیاری از این کم کاری های ما را کشورهای کوچک همسایه خیلی مفصل انجام می دهند، مثل بایگانی دیجیتال قطر که در آنها هزاران برگ از همین سندها را دیجیتال می کنند و در تفسیرهایی که انجام می دهند، جاهایی که خلیج فارس است چیزهای دیگری می نویسند.
نوروزی در آخر اظهار داشت: این سندهایی که در نمایشگاه با همکاری مرکز میکروفیلم نور آماده کردیم، یک قطره از دریای اسناد تاریخی است که در جای جای دنیا داریم. به نظرم ما باید این زیربناها، یعنی کارهای سندی را جدی بگیریم و صبر نکنیم که دیگران برایمان نقشه بکشند. باید از قبل، از حیث سندی و تحقیقی، خیلی جدی، خوب و جامع کار نماییم که اگر مسائلی در جاهای حقوقی بین المللی مطرح می شود، دستمان پرتر باشد.
لازم به ذکر است که مدتی پیش نشست تخصصی روز ملی خلیج فارس و نمایشگاه اسناد فارسی دیجیتال سازی شده مرکز بین المللی میکروفیلم نور با عنوان «خلیج فارس دریای همدلی و همزیستی» نیز به همت این مرکز و با حضور اساتید و محققان این عرصه در دانشگاه خلیج فارس بوشهر اجرا شد. در این جلسه تخصصی شماری از اساتید از تاریخچه و اسناد ملی خلیج فارس سخن گفتند و ۳۲ سند در نمایشگاه ارائه شد.
محمدرضا بهزادی مدیر بخش اسناد و لیست نویسی مرکز بین المللی میکروفیلم نور در این جلسه اظهار داشت: مجموعه ای غنی از اسناد در حوزه منطقه خلیج فارس در کشور وجود دارد، اما بخش کمی از آنها در دسترس دیجیتال قرار گرفته اند و تعدادی از اسناد بسیار مهم نیز در آرشیوهای بین المللی همچون بایگانی بریتانیا، کتابخانه های ملی انگلستان، موزه های کالیفرنیا و حتی آرشیوهای موجود در هند نگهداری می شوند که دسترسی به آنها به مرور محدودتر شده است.
وی با اشاره به اینکه بایگانی بریتانیا به تنهایی شامل بالاتر از ۴۰۰ هزار سند درباره ی خلیج فارس است، اضافه کرد: برآوردها نشان داده است بالاتر از یک میلیون و ۴۰۰ هزار سند در آرشیوهای مختلف جهان در ارتباط با این منطقه ثبت شده که قسمتی از آنها به وقایع قرن نوزدهم و تلاش قدرت های استعماری در خلیج فارس مربوط است.
مدیر اسناد مرکز میکروفیلم نور اضافه کرد: یکی از نکات مهم در این عرصه، نقش برجسته زبان فارسی در مکاتبات و اسناد تاریخی مربوط به ایران و خلیج فارس است که خیلی از این اسناد توسط مراکز رسمی همچون مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی و کتابخانه ملی ایران ثبت و نگهداری شده و نشان دهنده نفوذ تاریخی و فرهنگی ایران در منطقه در طول چند قرن گذشته است.
وی با اشاره به اینکه از سال ۱۴۰۰ پروژه دیجیتال سازی اسناد تاریخی شروع شده است، اظهار داشت: تا حالا حدود ۷۰ هزار نسخه تصویری از اسناد در مراکز مختلف داخلی دیجیتال شده و در اختیار پژوهشگران قرار گرفته است و این روند با هدف تسهیل دسترسی محققان و مستندسازی دقیق تر تاریخ منطقه ادامه دارد.
مرکز بین المللی میکروفیلم نور مرکزی پژوهشی در محل خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران در دهلی نو مرکز کشور هند است که به تهیه میکروفیلم، عکسبرداری، مرمت و نشر نسخه های خطی کهن بصورت چاپ می پردازد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب