نوگرایی در شعر مذهبی کم نیست شبیه حاصل 10 محرم از زندگی ام است
پرسی بلاگ: علی داودی می گوید برخلاف تصور رایج، شعر عاشورایی ما تجربه های خوبی در نوگرایی دارد ولی به سبب این که شعر آزاد و عاشقانه بیشتر مورد توجه قرار دارد، به این تجربیات کم توجهی شده است.
علی داودی شاعر، گرافیست و نقاش درباره ی کتاب «شبیه» مجموعه نیمایی های عاشورایی که از معدود کتاب های شعر نیمایی با موضوع عاشورا در سالهای قبل است، اظهار داشت: این کتاب به نیت کتاب شدن شکل نگرفته است. یعنی من قصد نداشتم به خاطر فقری که در این زمینه وجود دارد، شروع کنم به سرودن شعرهای کتاب شبیه. این شعرها در راه طبیعی سیر ادبی من شکل گرفته است و من با شعرهای کتاب شبیه زندگی کرده ام.
شعرهای کتاب «شبیه» ده تا محرم با زندگی من مأنوس بوده اند
داودی اضافه کرد: زندگی من حداقل نزدیک ده محرم و عاشورا با شعرهای شبیه مأنوس بوده است. در تمام این محرم ها، به بهانه نوشتن این شعرها، منابع را نگاه می کردم، سخنرانی گوش می کردم، نوحه می خواندم، شعر می خواندم، مطالعه می کردم، به جهت اینکه آورده ای به دست بیاورم و بتوانم در این شعرها برای دل خودم حرف بزنم. وقتی تعداد این شعرها به مرور زمان زیاد شد، تصمیم گرفتم که آنها را منتشر کنم.
وی درباره ی شعرهای شبیه، اظهار داشت: در هر محرم برخی از این شعرها را زمزمه کردم و نوشتم. گاهی وقت ها در ضمن سال هم اگر موضوعی به ذهنم می رسید، آنرا هم کار می کردم و کنار همین شعرها می گذاشتم. این شعرها، پس از سال ها، به تعداد قابل توجهی رسید و زمان انتشارشان فرا رسیده بود. ضمن این که می ترسیدم اگر این شعرها را ادامه دهم، کم کم به سوی تصنعی شدن بروند و از مسیر طبیعی خودشان خارج شوند؛ به این علت تصمیم گرفتم منتشر کنم و به مخاطبان مشتاق ادبیات عاشورایی عرضه کنم.
این شاعر درباره ی حال و هوای شعرهای شبیه و معیارش برای گزینش غائی شعرها، اظهار داشت: در این سال ها بالاتر از صد شعر کوتاه نیمایی گفته بودم که تصمیم گرفتم در گزینش غائی تجربه های مختلفم در شعر عاشورایی را نشان بدهد. به این علت شعرم یک جا متأثر از یک رویکرد عاطفی و احساسی نسبت به عاشورا است، یک جا نگاهم عرفانی است و یک جا هم بطورکامل سیاسی و متوجه مسایل روز است. در بعضی شعرها شاید غلبه بیشتر با ادبیات باشد و در بعضی شعرها هم ممکنست که توجه به اصل پیام بیشتر باشد. همچنین که در بعضی شعرها توجه به حدیث نفس و درگیری درونی است، و در بعضی شعرها پیام اجتماعی و سیاسی عاشورا برایم مهم تر بوده است. اگر بخواهم بصورت خلاصه نظرم را درباره ی کتاب شبیه بیان کنم، باید بگویم که این شعرها محرم من هستند. یعنی نتیجه سال ها تأمل و مطالعه و توجه من به محرم و عاشورا، شعرهای شبیه است.
شعر آئینی و عاشورایی ما در نوگرایی حرف های زیادی دارد
داودی درباره ی کم توجهی شاعران آئینی به قالب های نو و نیمایی، خصوصاً در عرصه ادبیات عاشورایی، اظهار داشت: این اتفاق چند دلیل دارد. اولاً باید توجه داشته باشیم که ادبیات راه خودش را می رود و خیلی دستوربردار نیست. در سالهای قبل شعر آئینی و عاشورایی ما رشد و گسترش زیادی داشت و مسیری را پیمود که باید می پیمود. شعر ما، حاصل زمان ماست؛ به این علت شعر آئینی امروز، به دلیلهای مختلف، توجه بیشتری به قالب های کلاسیک پیدا کرد. این نکته مهمی است.
وی اضافه کرد: نکته بعدی که از تمامی این ها مهم تر است، این است که شعر نو، به نحوی، بریده از سنت های فکری و ادبی ایرانی بوده است. پیوند آیین های عزاداری ما با شعر کلاسیک، بسیار بالاتر از شعر نو بوده است و همین اتفاق خیلی در رویکردها تأثیر دارد. ضمن این که من معتقدم ما تجربه های بسیار عالی و بهادار ای در عرصه شعر نو مذهبی، خصوصاً شعر عاشورایی، در کشور داریم و شعر عاشورایی ما در نوگرایی حرف های زیادی دارد.
داودی با اعلان اینکه درباره ی نوگرایی در شعر عاشورایی باید در فرصتی مجزا به گفتگو بپردازیم، اظهار داشت: ما چند کتاب شعر شاخص داریم که شعر عاشورایی هستند و اتفاقات نو و مهمی در آنها رقم خورده است، اما متاسفانه به آنها پرداخته نشده است. متاسفانه توجه ما بیشتر به شعر آزاد و عاشقانه است و به دستاوردهای دیگر موضوعات، بی توجه هستیم. حال آنکه تجربه هایی که در شعر مذهبی داریم، بطورکامل بدیع است. بطورمثال کتاب «امان نامه» سروده سیداکبر میرجعفری یا کتاب «با کاروان نیزه» از آقای قزوه، دو کتابی هستند که کارهای تازه و نویی در شعر معاصر کرده اند. کتاب آقای قزوه بااینکه در قالب کلاسیک است، ولی نگاه نویی دارد و می توان آنرا در امتداد نگاه نیما بررسی کرد.
وی در آخر اظهار داشت: می خواهم بگویم بااینکه شعر نو کمتر به سراغ شعر مذهبی رفته است، اما نوگرایی در شعر مذهبی و آئینی کم نیست و اتفاقاً قابل بررسی است. ضمن این که باید به این توجه داشته باشیم که شعر آئینی عمدتا شعر محفلی و مجلسی است؛ و قالب های سنتی تناسب بیشتری با محافل و مجالس دینی دارند. طبیعتاً خواندن یک غزل در یک جمع مذهبی، واکنش های بیشتر و بهتری از یک شعر سپید در همان جمع دارد.
بر اساس این گزارش، کتاب «شبیه» شامل ۶۲ شعر کوتاه عاشورایی در قالب نیمایی است و توسط انتشارات شهرستان ادب انتشار یافته است. این کتاب در سال ۱۴۰۲ موفق شد به عنوان کتاب برگزیده در جایزه دوسالانه عاشورا انتخاب و معرفی شود.
در ادامه شعری از «شبیه» را با هم می خوانیم؛
*
کربلا
مکتب مذاکره ست
گفتگوی بین تیغ و سر
بین تازیانه ها و شانه ها
بین نیزه و جگر
گفتگو میان حق و باطل است.
وقت انتخاب
از سیاه تا سفید
یک گزینه در مقابل است
مرده یا شهید؟
منبع: پرسی بلاگ
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب