گزارش پرسی بلاگ؛
فقدان عدالت رسانه ای چه مشکلاتی دارد؟
به گزارش پرسی بلاگ آمار رسانه های دارای مجوز عرضه شده در سامانه جامع رسانه های کشور درباره عدالت رسانه ای و توزیع غیرعادلانه تولید محتوا در کشور چه می گوید؟
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و اندیشه _ فاطمه ترکاشوند: یکی از عامل های بررسی میزان توجه حاکمیت به رسانه ها می تواند تعداد رسانه های رسمی دارای مجوز باشد. فاکتوری که باآنکه نمی تواند میزان اثرگذاری، میزان تولید محتوا و شیوه تعامل و مواجهه حاکمیت با رسانه را توضیح دهد اما می تواند نشانه ای از احساس لزوم و دغدغه مندی حاکمیت نسبت به رسانه باشد. خصوصاً اگر معیارهای اعطای مجوز به رسانه ها را هم در نظر گرفته باشیم.
از آن جا که تعداد رسانه های دارای مجوز در سامانه جامع رسانه های کشور در دسترس قرار دارد، در این گزارش به بررسی تفکیکی آنها بر مبنای تفکیک استانی و قالب انتشار خواهیم پرداخت.
* تفکیک استانی
از مجموع ۱۳۲۷۵ رسانه مجوزدار موجود در سرتاسر کشور، استان تهران با آمار ۵۹۹۴ رسانه شامل اقسام رسانه های چاپی و الکترونیک در صدر قرار دارد.
پس از آن استان آذربایجان شرقی با ۵۷۲ رسانه، در رده دوم رسانه های مجوزدار کشور قرار گرفته است. اصفهان، خراسان رضوی، قم و سپس گیلان و خوزستان، هریک با برخورداری از ۵۱۹، ۵۱۲، ۴۹۵، ۴۲۷ و ۴۱۶ رسانه در رتبه های بعدی قرار گرفته اند.
این اختلاف فاحش با آمار نخستین استان نشان داده است که اولاً تهران به دلیل دارا بودن موقعیت پایتخت، هم از تکاپوی بیشتری از جانب گروههای مختلف برای کنش گری در حوزه رسانه برخوردار می باشد و هم وزارت ارشاد بعنوان نهاد مسئول اعطای مجوز، به درخواست های بیشتری پاسخ داده است.
استان خراسان شمالی با ۳۸ رسانه در انتهای این لیست قرار گرفته است. قبل از آن، چهارمحال وبختیاری با ۸۰ رسانه، زنجان با ۸۱ رسانه، استان خراسان جنوبی با ۹۱ رسانه و سمنان با ۹۶ رسانه در رتبه های بالاتر هستند.
توزیع نسبتاً متوازن رسانه ها در ۳۰ استان دیگر که در اعدادی میان ۸۰ تا ۶۰۰ رسانه قرار گرفته اند، نشان داده است که میزان برخورداری فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در این استان ها، در تعیین میزان درخواست آنها برای داشتن رسانه، حدوداً به یک میزان اثرگذار بوده است.
از سوی دیگر با مقایسه میزان اختلاف برخورداری از رسانه میان دو استان تهران در بالای جدول و استان خراسان شمالی در قعر این لیست، متوجه می شویم که برخورداری اقتصادی و فرهنگی بر شکل توزیع رسانه تا چه اندازه اثرگذار بوده است.
اگر بتوانیم از شاخصی تحت عنوان «عدالت رسانه ای» یاد نماییم آن گاه متوجه خواهیم شد که حاکمیت در مدیریت تعداد رسانه ها از قضا باید بر خلاف برخورداری اقتصادی هر استان عمل می کرده است.
درواقع از آن جا که رسانه، عامل اطلاع رسان محرومیت های هر منطقه است و می تواند مطالبه گری را به نحوی درست در کشور به جریان بیندازد به صورتی که هم لزوم ها مطرح و نیازها برطرف گردد و هم افکار عمومی مناطق محروم، مطالبات خویش را به مرور مطرح کرده و گرفتار فشار عوامل روانی ناشی از محرومیت های اقتصادی و سیاسی و فرهنگی نشوند، لزوم دارد که استانهای محرومی نظیر خراسان شمالی و جنوبی و چهارمحال و بختیاری از تعداد رسانه های نسبی بیشتری برای مخابره رویدادهای خود برخوردار باشند.
البته این مساله قبل از اعطای مجوز، منوط به وجود درخواست برای داشتن رسانه در این استان هاست که در وهله اول در رابطه با وظایف حاکمیتی به نظر نمی رسد اما با نگاهی عمیق تر متوجه خواهیم شد که برای ایجاد توزیع متوازن و عدالت رسانه ای در کل کشور، حاکمیت وظیفه دارد، در استانهای محروم شکل تولید اصولی رسانه ها را از مرحله آموزش آغاز کند و با تخصیص بودجه های ویژه، تولید محتوا را در آن مناطق سامان دهد.
* تفکیک قالب انتشار
طبق دسته بندی موجود در لیست یاد شده در سامانه جامع رسانه های کشور، از مجموع ۱۳۲۷۵ رسانه موجود در کشور، ۶۴۸۵ مورد از مطبوعات یا رسانه های چاپی هستند.
از مجموع ۴۸۶۸ رسانه های الکترونیک برخط در کل کشور، ۳۰ مورد را خبرگزاری و ۴۸۳۸ مورد مابقی را پایگاه های خبری می سازند.
مجموع رسانه های الکترونیک غیربرخط در کل کشور شامل هفته نامه ها، ماه نامه ها و دوماه نامه ها، فصل نامه ها و دوفصل نامه ها و سالنامه ها هم به ۱۹۲۲ رسانه می رسد که ۱۰۸۷ از آنها، فصلنامه های الکترونیک غیربرخط، ۴۴۲ مورد، دوفصل نامه غیربرخط و ۲۷۱ مورد هم ماه نامه غیربرخط هستند.
نزدیکی آمار تعداد رسانه های چاپی (۶۴۸۵) و رسانه های الکترونیک (۶۷۹۰) نشان داده است که هنوز هم در ایران، تمایل به رسانه های چاپی هم پای رسانه های الکترونیک وجود دارد.
این مساله می تواند در بعضی نقاط ناشی از وجود حمایت های اقتصادی دولتی از مطبوعات و رسانه های چاپی باشد و از طرفی نشان داده است که ایران، هنوز در عرصه رسانه به مرحله کشورهای توسعه یافته که به سرعت به سمت رسانه های الکترونیک رفته اند به نحوی که حیات برخی رسانه های چاپی آنها، مورد تهدید قرار گرفته، نرسیده است.
باید دقت داشت که باآنکه اصفهان پس از تهران در رده دوم برخورداری رسانه قرار دارد اما با داشتن ۱۴ روزنامه بعد از خوزستان که ۲۵ روزنامه و مازندران که ۱۷ دارند، قرار گرفته است.
فعالیت در عرصه روزنامه داری و روزنامه نگاری با عنایت به انبوه مسائل اقتصادی که مساله کاغذ این روزها در اولویت شان قرار دارد، اتفاق مهم و قابل تأملی است. خصوصاً که هنوز هم در عرصه جهانی، فعالیت در نشریات مکتوب که روزنامه در صدر آنها قرار دارد، موازین حرفه ای قابل اعتناتری را می طلبد که خود نشان دهنده ترکیب فرهنگی-فکری رسانه داری در هر استانی است.
تهران ۲۵ خبرگزاری دارد. بعد از آن قم با ۳ خبرگزاری، و سپس اصفهان و کردستان هر کدام با یک خبرگزاری، آمار کل خبرگزاری های کشور را می سازند.
از آن جا که خبرگزاری های کشور مهم ترین محل تولید و انتشار اخبار رسمی با کمترین سرعت به نسبت روزنامه ها هستند، تمرکز آماری آنها در تهران نشان داده است که عمده اخبار مهم و انتشارشان به صورت متمرکز در پایتخت اتفاق می افتد. تعداد نسبتاً کم خبرگزاری ها، نشانه دیگری از تمرکز فعالیت خبری حرفه ای در ایران است.
این مساله می تواند توضیح دهد که چرا و چطور اخبار استانهای کشور چندان در افکار عمومی کل کشور بازتاب ندارد. همین مساله سبب می شود که دریافت عمومی مردم و مسؤلان از خبر عمومی و استانی، به نحوی تغییر کند که بر ارزش های خبری معطوف به آنها اثر بگذارد.
این شکل دریافت هم به خودی خود تنش هایی را توضیح می دهد که به دلیل فقدان رسانه و عدم پیگیری مستمر و مستقیم مطالبات مردم در نقاط مختلف کشور، احساس محرومیت و مورد توجه نبودن در بعضی مناطق بیشتر از سایر آن هاست.
جبران توسعه نامتوازن اقتصادی، فرهنگی و سیاسی، می تواند از همین نقطه یعنی ایجاد توازن عادلانه رسانه ای در کشور آغاز شود و حاکمیت با شکل دادن به جریان های رسانه ای حرفه ای از مرحله آموزش تا تولید محتوا، در جبران و رفع این ضعف، نقش آفرین باشد.
گفتنی است استان تهران در تمامی موارد دارای اکثریت تعداد رسانه هاست.
منبع: persiblog.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب