گزارش مهر از بازدید یك چاپخانه؛
متولیان صنعت چاپ دید مثبتی به آن ندارند
مدیرعامل انتشارات جنگل اظهار داشت: متأسفانه متولیان حوزه چاپ و نشر مانند سایر ظرفیت های کشور به این صنعت دید مثبت ندارند و ترکیه امروز یکی از رقبای اصلی ما در این بازار است.
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و اندیشه_ فاطمه میرزاجعفری: از زمانی که آفیش برنامه را دیدم فکر می کردم که یک برنامه مشابه با برنامه های دیگر است و یک بازدید معمولی در انتظارمان است، تقریباً یک ساعتی طول کشید تا به خارج از تهران و به سمت تهرانسر رفتیم، محل بازدید چاپخانه انتشارات جنگل بود که برای من محل جدیدی بود. مجتبی سجاد، مدیر عامل مجموعه بین المللی چاپ و نشر جنگل بعنوان راهنمای ما در این بازدید بود.
تقریباً بعد از گذشت نیم ساعت برنامه حالت رسمی خودرا پیدا کرد، من می گویم رسمی شما بخوانید در ساده ترین حالت ممکن و بدون هیچ نوع تشریفاتی که برای برقرار ارتباط مخاطب با این فضا بسیار لازم و ضروری بود.
چاپ کتاب های صادراتی با ماشین آلات اروپایی
از بخش ابتدایی شروع کردیم اتاقک کانکس مانند کوچکی که چهار کارگر در آن مشغول به کار بودند اینجا مرحله اول چاپ یک کتاب بود؛ در این بخش جلد کتاب توسط ورق هایی از جنس فلز زینک یا روی که به آن «پلیت» گفته می شود طراحی می شد؛ ابعاد «پلیت ها» بسته به نوع دستگاه استفاده شده در صنعت چاپ متفاوت می باشد و البته در این قسمت از چاپخانه «پلیت های» موجود همگی مربوط به رمان هایی برای کردستان عراق و یا کشورهای حاشیه خلیج فارس بودند.
پس از این بخش به کارگاه بزرگ تری با دیوارهای آجری سه سانتی و شبیه به سوله های ورزشی رفتیم که تقریباً می توان گفت بیش از ۲۰ کارگر در آن مشغول به کار بودند ماشین های چاپ بسیار بزرگی در این کارگاه بود، تا چشم کار می کرد «پلیت های» کتاب درون جعبه های خود بسته بندی شده بودند و روی یکدیگر سوار بودند تا نوبت به چاپ شأن برسد، ماشین های چاپ متشکل از چندین سلول بودند که از یک طرف کاغذ وارد آنها می شد و پس از درنوردیدن چهار سلول بصورت چاپ شده بعنوان خروجی دستگاه آماده برش می شد؛ این دستگاهها با چهار سلول برای چاپ های معمولی کاغذی کتاب بودند که عموماً برای رمان ها، کتاب قرآن و یا کتاب های انگلیسی استفاده می شدند؛ بگفته مدیرعامل چاپ و نشر جنگل تمامی این دستگاهها تحت لیسانس کشورهای اروپایی بوده و تمامی محصولات این انتشارات بصورت صادراتی هستند.
بخش دیگری از این کارگاه ماشین های چاپی با شش سلول قرار داشتند که مخصوص کتاب های آموزش زبان انگلیسی باکیفیت بالا بودند که شامل اشکال، رنگ ها و بخش های مختلفی بودند که چاپ آنها نیازمند دقت و ظرافت بیشتری بود و بنا بر این دستگاه های این بخش از دقت بالاتری برخوردار بودند.
قسمت بعدی این چاپخانه که یک سوله بزرگ دیگر بود، این دفعه رنگ آبی سرامیک های کف آن آرامش خاصی به آن محیط پر هیاهوی ماشین های چاپ بخشیده بود؛ ماشین های چاپ با دقت و ظرافت بسیار بیشتری حضور داشتند که متشکل از ۹ سلول بود در این بخش جلدهای کتاب های زبان انگلیسی برجسته، دفتر مشق هایی با طراحی های برجسته قابل چاپ بودند که جذابیت را برای کودکان و نوجوانان چند برابر می کرد و در بازار رقابت با سایر محصولات جای خودرا به آسانی پیدا می کرد.
در بازار صادرات نباید از رقبا جا ماند
مدیرعامل انتشارات و چاپ جنگل در این بخش و در توضیح روند کار ماشین های چاپ می گوید: در بازار صادرات نباید از رقبا جا ماند و ما نیز اهتمام کرده ایم با بهترین کیفیت کتاب های صادراتی را تولید کنیم؛ بگفته مجتبی سجاد خیلی از کشورهای خارجی نیز در برخورد با این محصولات که کیفیت بسیار بالایی نیز دارند اذعان دارند که می توان بجای صرف هزینه برای کتاب های اصلی آموزش زبان انگلیسی از نمونه های کپی آنکه توسط این انتشارات با قیمتی به صرفه تر تهیه می شود استفاده نمود.
بخش بعدی این چاپخانه واقع در سوله دیگری در آن طرف خیابان بود که به اصلاح بخش ماشین آلات سخت بود و مربوط به صحافی کتاب هاست، کارگاه کوچکی متشکل از ماشین آلات قدیمی اما از نمونه های اصلی و خارجی حضور داشتند که صدای هرکدامشان حکایت سال ها فعالیت این چاپخانه بود؛ تقریباً در این بخش نیز ۲۰ کارگر مشغول صحافی و برش کتاب ها بودند، اضافات صفحات کتاب ها برش می خورند و بصورت دسته بندی شده در کنار یکدیگر قرار می گیرند. البته این کاغذهای اضافه بصورت خمیر درآمده و در چرخه بازیافت برای سایر مصارف تهیه و تولید می شدند.
در قسمت بعد که باز هم سوله بسیار وسیع تر و بزرگ تری بود، ۳۰ کارگر مشغول کار بودند کتاب هایی که در بخش قبلی دسته بندی شده بودند برای جلد زنی به این بخش رهسپار می شدند؛ بوی تیز کاغذ به آسانی به مشام می رسید و تا چشم کار می کرد کتاب ها یا بصورت جلد شده یا در انتظار جلد سر روی هم گذاشته بودند و پلاستیکی دور تا دورشان را احاطه کرده بود و جای جای کارگاه را گرفته بودند؛ دستگاه های بسیار بزرگی هم در این بخش قرار داشتند که مسئولیت صحافی کتاب ها را برعهده گرفته بودند، این کارگاه مسئول صحافی کتاب هایی با جلد نرم بودند؛ یعنی همان کتاب های معمولی که در دست همه من و شماست، کتاب ها به ترتیب از قسمتی از این دستگاهها وارد می شدند و در چرخه ای ابتدا برای استواری بیشتر دوخته می شوند و سپس چسب داغ شده درون دستگاه بصورت اتوماتیک بر روی آنها می خورد و بعد از آن جلد می شدند و باردیگر از قسمت دیگر این دستگاه خارج می شدند و در نهایت رهسپار پروسه بسته بندی می شدند؛ نکته جالب این است که در هریک از این بخش ها کتاب های جلد شده توسط یکی از ناظران دستگاه چک می شدند تا نسبت به عملکرد صحیح ماشین های صحافی اطمینان حاصل شود.
بخش دیگر این دستگاهها بجای صحافی با چسب توسط ماشین دیگری در یک چرخه قرار می گرفتند جلد مقوایی بر روی شأن نقش می بست و توسط دستگاه منگنه می شد این دستگاه و این کار مختص کتاب هایی با قطر و صفحات کمتر بود.
زمینه برای شکوفایی جهش تولید وجود دارد
حال باید به کارگاه دیگری می رفتیم؛ تا به این جای کار و دیدن این همه کاغذ و کتاب و ماشین آلات چاپ تقریباً می توانم بگویم برای من که تا مدتی پیش خبرنگار حوزه های مختلف اجتماعی بودم مثل یک شهربازی می ماند و بی نهایت لذت بخش بود؛ غلو نکرده ام اگر بگویم از دیدن این حجم از صادرات در دلم احساس غرور می کردم، شاید همان غرور ملی که این همه حرفش را می شنویم و به سرعت و مداوم سخنان رهبری در آستانه سال ۱۴۰۰ درباب پشتیبانی از تولید در ذهنم تداعی می شد؛ مقام معظم رهبری در سخنان خود به مناسبت شروع سال نو درباب پشتیبانی از تولید تاکید کردند: «زمینه خوبی برای شکوفایی جهش تولید وجود دارد که باید از آن حداکثر استفاده را کرد، باید این حرکت با جدیت دنبال شود و بطور عمده حمایت های قانونی و دولتی و حکومتی از همه سو نسبت به جهش تولید انجام گیرد. چه این دولت تا وقتی که بر سر کار است و چه دولت آینده از اول استقرار باید همت خودرا بر این قرار دهد که موانع را برطرف کند و حمایت های لازم را انجام دهد و ان شاءالله جهش تولید به مفهوم واقعی کلمه در امسال انجام گیرد.»
این چاپخانه و این حجم از تولیدات و صادرات نشان از همین واقعیت دارد که ما می توانیم قله های موفقیت را یکی بعد از دیگری طی نماییم البته اگر سنگ اندازی های بروکراسی های اداری و مشکلاتی از قبیل تحریم های ظالمانه دست از سر تولیدکنندگان بردارد.
سهم بالای چاپ و نشر کتاب در بازار صادرات
در بخش دیگری از این کارگاه بازهم کتاب های جلد شده و یا در انتظار جلد پلاستیک پیچ شده منتظر بودند تا تکلیف شأن روشن شود؛ تمام کتاب هایی که در این بخش از کارگاه حضور داشتند مانند بخش های دیگر نمونه های صادراتی برای کشورهای حاشیه خلیج فارس، لبنان، سوریه، کردستان عراق و حتی انگلیس و آلمان حضور داشتند این بخش مربوط به صحافی کتاب های جلد سخت بود، کتاب هایی از قبیل قرآن برای عرب زبانان، و یا کتاب های قطور تر رمان و داستان. در این بخش از کارگاه کتاب ها بصورت دستی و همین طور توسط ماشین آلات مرتب شده و به ترتیب صفحات آنها بر روی یکدیگر قرار می گرفتند؛ همین طور جلدهای مخصوص این کتاب های قطور نیز در این بخش آمده می شد؛ سپس کتاب ها درون یک دستگاه قرار گرفته و بوسیله چرخه ای پس از آن که جلد بر روی شانه های کتاب سوار شد توسط چسب، توری به نام تنظیف بر روی آن قرار می گیرد و باردیگر چسب می خورد و در نهایت جلد روی آن فیکس و ثابت می شود این کار سبب استواری بیشتر این کتاب ها می شود؛ در این بخش ها هم مانند سایر بخش ها ناظرهایی بالای سر هر ماشین ایستاده اند و نسبت به عملکرد ماشین آلات اطمینان حاصل می کنند.
از این بخش کارگاه وارد اتاق نسبتاً کوچک تری می شویم در این بخش نیز تقریباً ۳۰ نفر مشغول به کار هستند، این قسمت از کارگاه نیز مخصوص صحافی جلد سخت و به اصطلاح طلاکوب بود، قالب های فلزی کوچکی شامل اسماً الحسنی و یا نقوش جلدهای قرآن توسط ماشین آلات بسیار با دقت و ظرافت بر روی جلدهای کتاب نقش می بندد، در بخش دیگری نیز کارگران مشغول برش قطعات چسب هستند و در بخش دیگری نیز کتاب ها توسط ماشین آلات جلد می شوند؛ این کارگاه طبقه دوم دیگری نیز دارد به این بخش که می رویم زنان نیز در کنار مردان مشغول به کار هستند، و صحافی کتاب هایی با صفحات کمتر را بصورت دستی انجام می دهند؛ در تمام طول این سفر کوتاه و جذاب به دنیای چاپ و صحافی کتاب ها تمامی کتب چاپ شده کتاب های صادراتی هستند و تقریباً هیچ کتاب فارسی به چشم نمی خورد و این نشان دهنده سهم بالای ما در بازار صادرات بود.
قسمت بعدی بازدید ما بخش بسته بندی کتاب هاست که در این بخش تقریباً ۳۰ تا ۴۰ کارگر مشغول متشکل از زن و مرد بودند، هریک از افراد مشغول به کاری بودند در قسمتی سی دی های مربوط به کتاب های آموزشی زبان را درون کتاب ها می گذاشتند و سپس بازهم توسط ماشین آلات مخصوص بسته بندی کتاب ها را دسته بندی کرده و آماده رهسپاری به کشورهای مختلف می شدند.
قسمت آخر بازدید ما قسمت انبار این چاپخانه است که چندین سوله بزرگ در کنار یکدیگر هستند، کاغذهای مصرفی یک روز چاپخانه روی هم در قسمتی از یکی از این سوله ها روی هم انباشته شده است تا اگر چند تعطیلی رسمی در کشور داشتیم چاپخانه از چاپ جا نماند و بازار برای رقبا خالی نشود دروغ نگفته ام اگر بگویم تابحال این حجم از کاغذ را ندیده بودم، قفسه های آهنی نیز دیوارهای آجری این بخش از چاپخانه را پوشانده بود که نمایانگر جعبه های مقوایی بودند و پلیت های استفاده شده برای کتاب های چاپی مختلف در این بخش از سوله نگهداری می شدند تا چنانچه اگر کتابی بخواهد تجدید چاپ شود پلیت جدیدی ساخته نشود و از همان نسخه های قدیمی استفاده گردد.
سه سوله بعدی مربوط به کتاب های چاپ شده و بسته بندی شده بود که درون قفسه های فلزی در انتظار صادرات و ادامه مسیر خود بودند تا درون قفسه یک اتاق رنگارنگ جای گیرند تقریباً می توانم بگویم این سه سوله اختتام نداشت و حجم کتاب هایی که چاپ شده بودند غیر قابل شمارش بود.
تنوع کالایی و حجم کاری بالا در زمینه چاپ کتاب
متأسفانه بازدید به انتها رسیده بود و حالا وقتش بود مدیرعامل انتشارات جنگل مشکلات بر سر راه این جاده پر پیچ و خم را بگوید. مجتبی سجاد درباره تامین کاغذ مصرفی این چاپخانه اظهار داشت: تقریباً ۷۰ درصد از خمیر مورد نیاز برای تبدیل به کاغذ مصرفی وارداتی است و از کشورهایی مانند اندونزی وارد می شود. تنوع کالایی و حجم کار در این مجموعه همانطور که مشاهده کردید بسیار بالاست؛ و هر سه تا شش ماه یکبار انبارگردانی داریم البته در طول کار نیز انبارگردانی هایی را جهت شمارش کالا داریم.
مدیرعامل انتشارات جنگل اظهار داشت: سی و یکمین سالگرد چاپ و نشر جنگل در حالی سپری می شود که از زمانی که من نوجوانی کوچک بودم تصمیم به تأسیس آن گرفتم و ابتدا از شهر خودم یعنی اصفهان شروع کردم اما بعد از استقبال برای بسط کار به تهران نقل مکان کردیم و تشکیلات صنعت چاپ را به راه انداختیم و خوشبختانه مشتریانی از کشورهای دیگر داریم که آنها ما را پیدا کردند و از محصولات ما استقبال کردند.
سجاد اضافه کرد: خیلی از کشورها بنا بر استقبال خود مشتریان ما توانستیم سر و سامان بسیار خوبی به کار بدهیم و علاوه بر کشورهای منطقه ای بتوانیم محصولات فرهنگی و امکانات فرهنگی ایران را قابل دقت کنیم و بحث بازاریابی را نیز در کشورهای اروپایی داشته باشیم. امروز تقریباً جای نیست که ما امکان ارسال بار را داشته باشیم و نتوانیم پاسخگوی آن نیاز باشیم؛ با وجود تحریم های ظالمانه نیز ما امروز به آمریکا و کانادا نیز صادرات داریم و فرآیند بسیار طولانی را برای این کار سپری می نماییم و هزینه های بسیار بالایی را متحمل می شویم.
مدیرعامل انتشارات جنگل اضافه کرد: بازار اروپا نیز از این قائده مستثنی نیست و محصولات ما باکیفیت های استاندارد جهانی و قیمت های مقرون به صرفه در آنجا نیز حضور دارند همین طور موقعیت های بسیار خوبی که در بازار صادرات ایران وجود دارد همچون نزدیکی به بازار هدف سبب شده کشورهای آسیای میانه بجای چین ما را برای صادرات انتخاب کنند و خوشبختانه ما توانستیم بوسیله راه های بهینه این کار را انجام دهیم.
متولیان حوزه چاپ و نشر به این صنعت دید مثبتی ندارند
وی اضافه کرد: متأسفانه متولیان حوزه نشر و چاپ مانند سایر ظرفیت های کشور به این صنعت دید مثبت ندارند و ترکیه امروز یکی از رقبای اصلی ما در این بازار است و طبق آمار حدود ۶۰ هزار میلیارد دلار سالیانه سود تجارت چاپ و بسته بندی در خاورمیانه است که ۵۵ درصد از این سود قسمت ترکیه است و ایران تنها ۵ درصد از این بازار را دارد که بوسیله بخش های خصوصی به دست می آید.
مدیرعامل انتشارات جنگل اظهار داشت: اگر حرکت هایی در زمینه صنعت چاپ و نشر در ایران انجام شده است بسیار موردی و بدون برنامه ریزی بوده است و اگر برنامه ریزی خوبی برای جذب بازار کشورهای دیگر داشته باشیم می توانیم اشتغال و بازار بسیار خوبی را داشته باشیم و ما را می تواند از فروش نفت بی نیاز کند اما با برنامه ریزی می توان این اتفاق را رقم زد و ما نیز هم اکنون از کردستان عراق، شارجه، دبی و ترکیه جهت استفاده از این ظرفیت حضور داشتیم.
وی با اشاره به حضور رسانه ها در این راه و رساندن صدای تولیدکنندگان حوزه نشر به گوش مصرف کنندگان و مسئولان اظهار داشت: هر کالایی را که شما در دنیا بخواهید عرضه کنید ۱۰ درصد از قیمت آن بابت بسته بندی است و حالا شما تصور کنید ما چه سهم و درآمدی را به سبب بی توجهی نسبت به این صنعت از دست می دهیم؛ متولیان این صنعت باید تجدید نظری داشته باشند چونکه این صنعت می تواند به ارزآوری و اشتغال جوانان کمک بسیار شایانی کند.
سجاد اظهار داشت: حوزه چاپ و نشر حوزه ای است که آلایندگی چندان زیادی ندارد و تقریباً ۹۹ درصد از مواد اولیه این صنعت وارداتی است، یعنی صادراتی که از این صنعت می شود هیچ اثر منفی برای طبیعت ما ندارد؛ امروز هیچ درختی قطع نمی گردد چونکه تمامی کاغذهای ما وارداتی است و با خدمات تکمیلی صادرات می شود حال شما ببینید که چه تجارت پاک و بسیار پر رونقی را در کشور داریم.
صنعت چاپ سومین صنعت با تراکنش بالاست
مدیرعامل انتشارات جنگل اظهار داشت: صنعت چاپ بعنوان سومین صنعت با تراکنش بالا شناخته می شود و این صنعت می تواند خدمات بسیار بالایی را عرضه نماید و بصورت نسبی امکان تولید و صادرات را داریم اما نیازمند شناخت بازارهای هدف و کیفیت مد نظر مشتریان و اطلاع رسانی هستیم. هم اکنون ما به کشورهایی از قبیل آفریقا، کنیا و نیجریه نیز کتاب های صادراتی داریم؛ که تمامی کتاب ها به زبان های اصلی این کشورها و کشورهای دیگر چاپ و نشر می شوند بدین سبب اگر بتوانیم به این بازار دست پیدا نماییم هیچ بازاری نیست که ما آنرا از دست بدهیم و شاید برایتان جالب باشد که بدانید ما به چین نیز ارسال داریم.
وی اضافه کرد: امروز ۷۵ درصد از نیاز کشورهای آسیای میانه در زمینه کتاب توسط ترکیه پاسخ داده می شود اما اگر این ظرفیت به ایران منتقل شود سبب ارزآوری و ایجاد اشتغال بیشتر می شود؛ هم اکنون ما با ۳۵ کشور بصورت فعال درحال کار هستیم و کشورهایی که با ما کار می کنند نیز بدون هیچ نوع مشکلی با ما درحال همکاری هستند؛ ما در مورد کیفیت مدعی هستیم که بالاترین کیفیت را ارائه می دهیم و به کشورهای مدعی چاپ نیز ارسال داریم؛ همین طور در تیراژ نیز بیشترین و بالاترین آمار را داریم و امروز یکی از پر تیراژترین و متنوع ترین محصولات را در منطقه داریم.
سجاد اظهار داشت: این مجموعه با ۷۰۰ نفر اشتغال مستقیم در سه شیفت کاری مشغول به کار است که البته اشتغال های غیر مستقیم از قبیل حمل و نقل، ویراستار و غیره داریم که در زمینه فرهنگ در بحث اشتغال در کشور جز نخستین ها هستیم و همین طور بیشترین کشورهای هدف را در بحث صادرات داریم که باتوجه به تحریم ها اتفاق بسیار مثبتی شمرده می شود.
این مدیر نشر در آخر اظهار داشت: با وجود مشکلات ارزی و تامین مواد اولیه و تهیه قطعات ماشین آلات خوشبختانه حجم تولیدات و صادرات بسیار زیاد شده است و هم اکنون نظام بانکی دنیا با وجود تحریم ها هیچ استفاده ای برای ما ندارد در صورتیکه می تواند اعتماد سازی کشورهای دیگر را برای همکاری با ما افزایش دهد اما باتوجه به همه این مشکلات این حجم از کار در حال انجام می باشد و اگر مشکلات مالی و بانکی را حل نماییم جهشی در صنعت چاپخانه خواهیم داشت و سهم بیشتری را از بازارهای جهانی دریافت می نماییم چونکه اگر شرایط مثل سایر کشورها برای ما نیز رقم بخورد حجم بسیار زیادی از اشتغال و ارزآوری را داریم.
منبع: پرسی بلاگ
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب