گزارش مهر از نشست حضور چهره ها در شبكه های اجتماعی :
تلویزیون با قدرت سلبریتی می سازد، عجز روزنامه ها مقابل فضای مجازی
به گزارش پرسی بلاگ رضا ساكی می گوید كه روند مخرب تلویزیون ایران در اقتباس از سرگرمی سازی های شبكه هایی چون من وتو سبب جریان تولید سلبریتی شده، خطرات حضور سلبریتی ها در فضاهای رسمی زیاد است.
به گزارش پرسی بلاگ به نقل از مهر، نشست تخصصی «حضور چهره ها در شبكه های اجتماعی» پس از ظهر امروز سه شنبه ۱۱ دی ۱۳۹۷ با حضور حسن نمكدوست تهرانی، مدیر مركز آموزش و پژوهش همشهری، رضا ساكی، روزنامه نگار، احسان شاه قاسمی، عضو هیات علمی گروه ارتباطات دانشگاه تهران، مریم سلیمی، مدرس دانشگاه و پژوهشگر ارتباطات با مدیریت حمید ضیایی پرور، در دفتر مطالعات و برنامه ریزی رسانه ها برگزار گردید.
خطرات حضور سلبریتی ها در شبكه های اجتماعی
رضا ساكی، روزنامه نگار در این نشست اظهار داشت: در زمانه فعلی ما سینما، تلویزیون، موسیقی و در مقیاسی كمتر فوتبال و مد در حال تولید سلبریتی هستند. تلویزیون با قدرت سلبریتی تولید می كند. شما اگر حتی مدتی كوتاه به تلویزیون رفته و حرف هایی كاملا عادی درباره حافظ بزنید بعد از مدتی هشتگ شما «حافظ پژوه» می گردد. حتی كودكانی چون «كچلیك» و «سجاد رضایی» هم بعد از چند ساعت از پخش فیلم هایشان به تلویزیون آمدند و الان این دو كودك میلیون ها تومان در حسابشان دارند.
وی اضافه كرد: تلویزیون این پدیده ها را تولید كرده است. این اشخاص بعد از حضور در تلویزیون به مراكز دیگر هم رفته و كارهایی را انجام می دهند و بعدا به خیلی از اشخاص و چهره ها هم علنا توهین می كنند.
ساكی افزود: در فضای موسیقی مثلا خواننده ای چندی قبل علنا در كنسرت پلی بك كرد. او ترانه هایش بسیار بد و ضعیف است اما كسی جرات نقد ندارد. سینمایی ها هم كه جای خویش را دارند. وقتی آنها وارد پردیس سینمایی می شوند باید گارد ویژه برای آنها بیاید. مدیران پردیس ها هم خوش ندارند این چهره ها به پردیس ها بیایند چون معمولا حضورشان با ضرر مالی همراه می باشد.
این روزنامه نگار مصائب حضور سلبریتی ها در فضای غیرتخصصی خودشان را به این شرح برشمرد: چهره ها حالا از فضایی كه خود دارد شادند و مثلا از فرصت بهره برده و كتاب شعر منتشر می كنند كه مهم نیست، اما داستان از جایی شروع می گردد كه انتظار دارند اشعارشان در جشنواره شعر فجر برنده شود! ما باید مانع ورود و حضور جدی آنها در حوزه های دیگر شویم. مثلا چرا ما باید به یك بازیگر اجازه دهیم تا در جلسه نقد و بررسی ترجمه فلان كتاب بعنوان سخنران حضور داشته باشد؟
سلبریتی ها و تولید فضای تولید اخبار جعلی
ساكی در بخش دیگری از سخنان خود انتشار اخبار جعلی را یكی از اشكالات حضور سلبریتی ها در فضای غیرتخصصی خودشان عنوان نمود و اظهار داشت: حضور سلبریتی ها در فضای غیرتخصصی سبب شده تا اخبار جعلی درباره مسائلی كه آنها ورود پیدا كردند بیشتر شود. بعنوان مثال اینها برای اولین بار در شبكه های اجتماعی مطرح نمودند كه كشورهای همسایه ایران بیشتر از ۵۰ درصد مالكیت حقوقی دریای خزر را برای خود كرده اند.
وی افزود: ورود سلبریتی ها به عرصه حوزه های رسمی سبب شده تا ما با پدیده كتاب های مبتذل هزار بار چاپ هم مواجه شویم. به نظرم بعد از شبكه «من و تو» كه دوست دارد در این عرصه وارد شود، تلویزیون ما هم تصمیم گرفت تا بیشتر سرگرمی تولید كند و دنباله روی آنها شد. مثلا مسابقات مبتذل بعد از من و تو به تلویزیون ایران هم راه پیدا كردند.
ساكی وجه سلبریتی سازی تلویزیون را سبب مشكلاتی چون اعلام شماره حساب توسط سلبریتی ها برای زلزله زدگان كرمانشاه برشمرد و اظهار داشت: ما حالا به این وجه از ابتذال رسیده ایم كه به دنبال این هستیم كه رنگ مورد علاقه فلان سلبریتی چیست؟ به نظرم توجه خارج از عرف صدا و سیما به سرگرمی سازی هم به این وضعیت دامن زده است. در ادامه همین روند است كه ما با این پدیده مواجه شدیم كه سلبریتی ها هم عرض با نهادهای رسمی در جریان زلزله كرمانشاه شماره حساب دادند و مردم هم برای آنها پول واریز كردند.
این روزنامه نگار اظهار داشت: در جریان زلزله كرمانشاه روزی یكی از اهالی آنجا با من تماس گرفت و اظهار داشت كه یك بازیگری دو روز است كه در كرمانشاه حضور دارد و مدام غذای گرمی را كه درست می كنند میل كرده و مدام هم آب معدنی و حمام می خواهد. خب چرا باید این بازیگر در روزهای بعد از زلزله در كرمانشاه حضور پیدا كند؟ مگر ما سك زنده یاب هستیم كه همان روزها در آنجا باشیم؟! متاسفانه عدم اعتماد به رسانه های رسمی سبب شده تا تبلیغات هم به سمت این اشخاص برود، این در صورتی است كه آنها در این عرصه اصلا خوب عمل نمی كنند.
حق سلبریتی ها برای روایت خودشان محفوظ است
حسن نمكدوست در این نشست اظهار داشت: رسانه ها در امتداد زندگی خود ما هستند. به این اعتبار كه اگر اتفاقی در جهان رسانه می افتد باید دید در زندگی طبیعی ما چه اتفاقاتی رخ داده است؟ رسانه فقط طنین انداز است. اگر از این منظر نگاه كنید كمی از نگرانی شما نسبت به وضع موجود كم می گردد. زندگی طبیعی ما هم به مانند فیك نیوزها آغشته به دروغ است. وظیفه ما این است كه در این دوره كه به علت كثرت اتفاق ها فرصت فكر و تمركز كمتر پیش می آید، بتوانیم به تجزیه و تحلیل رخدادها بپردازیم.
وی اضافه كرد: از نظر ما روزنامه نگارها واژه سلبریتی همیشه قرین با یكی از ارزش های خبری یعنی «شهرت» بوده است. در جریان نقل تاریخ هم همیشه تاریخ آدم های مشهور نوشته می گردد. جریان روزنامه نگاری به صورت حرفه ای شهرت را بعنوان عنصری جاذب تبیین كرد. جذابیت سرك كشیدن در زندگی مردم بخصوص مشهورها قابل انكار نیست و البته پدیده ای است طبیعی.
نمكدوست افزود: روزنامه ها در گذشته پل ارتباطی مردم با چهره ها بودند، اما امروزه امكانی رخ داده تا این فاصله كمتر شود. ما حالا بی واسطه و از خود اشخاص روایت ها را می شنویم. حالا خود سلبریتی می خواهد خویش را بازنمایی كند. آیا او می تواند این كار را بكند؟ پاسخ مثل روز روشن است. بله، همانطور كه همه ما حق حضور در شبكه های اجتماعی را داریم سلبریتی ها هم حق دارند در این فضا حضور و حق روایت توسط خودشان را داشته باشند.
آیا بازنمایی سلبریتیها در شبكه های اجتماعی واقعی است؟
مدیر مركز آموزش و پژوهش همشهری در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: سوال اینجاست كه آیا سلبریتی ها در بازنمایی از شخصیت خود صداقت به خرج می دهند؟ كدام یك از ما در روایت خود برای دیگران صادقیم كه از آنها انتظار صداقت داشته باشیم؟ بخصوص آنها كه عدم صداقت برای شان منفعت مادی هم دارد. ازاین رو هرچند كه عدم صداقت غیراخلاقی است، اما در شبكه های اجتماعی می توان آنرا امری طبیعی به شمار آورد.
نمكدوست وجه غیرطبیعی حضور سلبریتی ها در شبكه های اجتماعی را به این شرح بیان كرد: غیر طبیعی عبارتست از فاجعه ای كه در جامعه ما رخ می دهد. ما روزنامه نگارها در مواجهه با شبكه های اجتماعی شكست خوردیم و از مسئولیت خودمان كه نزدیك شدن به حقیقت تا حدامكان و تسری آن به جامعه است، دست برداشته ایم.
این مدرس ارتباطات در بخش دیگری از سخنان خود حضور چهره ها در شبكه های اجتماعی را امری مثبت به شمار آورد و افزود: محسن رضایی بعنوان یك چهره مشهور خویش را در یكی از شبكه های اجتماعی بازنمایی كرد. شما در آن فضا می توانید با او وارد بحث شوید و این اتفاق مهمی است. پیشتر میكروفن فقط جلوی او بود و یك طرفه حرف می زد و صحبت های مخاطبان در بین نبود. این حق محسن رضایی است كه در این فضا حضور داشته باشد.
ناقوس مرگ روزنامه نگاری سلبریتی
مریم سلیمی هم در این نشست اظهار داشت: ما در شبكه های اجتماعی با دو گروه اینفلوئنسرها و سلبریتی ها رو به رو هستیم. اینفلوئنسرها در فضای مجازی شناخته شده هستند و در اجتماع چهره مشهوری ندارند. زندگی عادی آنها از جنس زندگی فالوورهایشان است. تاثیر این افراد در سبك زندگی علاقه مندانشان بسیار مهم می باشد و باید آنرا بررسی كرد. در مقابل اما سلبریتی ها در جهان واقعی هم مشهورند.
وی اضافه كرد: جریان روزنامه نگاری سلبریتی بر افراد مشهور تمركز دارد. در قرن ۱۹ ما بیشتر با سلبریتی های محلی روبه رو بودیم اما از دهه ۱۹۲۰ به بعد با آمدن رسانه های جمعی ابتدا سلبریتی ها در سطح ملی و بعد در سطحی جهانی مشهور شدند. با مطرح شدن سلبریتی ها در تلویزیون از ۱۹۸۶ به بعد سبك روزنامه نگاری خاصی درباره سلبریتی ها بوجود آمد.
سلیمی افزود: روزنامه نگاری سلبریتی مزایایی دربر دارد. بعنوان مثال این سبك از روزنامه نگاری فضایی را برای گفتمان درباره رفتار عمومی به نسبت رفتار فردی بوجود می آورد. در مقابل اما این سبك با چالش هایی هم بخصوص در اخلاق روزنامه نگاری مواجه می باشد.
این پژوهشگر حوزه ارتباطات همینطور به تاثیر ظهور شبكه های اجتماعی بر جریان روزنامه نگاری سلبریتی پرداخت و اظهار داشت: با آمدن رسانه های اجتماعی ناقوس مرگ برای روزنامه نگاری سلبریتی نواخته شد، چون كه سلبریتی ها با استفاده از این فرصت خودشان در فضایی مخصوص به خود تلاش می كنند تا برای مخاطبانشان به روایت از خود بپردازند.
سلیمی افزود: سلبریتی ها حالا خود بعنوان یك روزنامه نگار هرچند به صورتی غیرحرفه ای عمل كرده و به نیاز مخاطبان خود پاسخ می دهند. البته در جریان روزنامه نگاری سلبریتی، این چهره ها پاسخگوتر بودند، اما در شبكه های اجتماعی چون خود به روایت خود می پردازند نكات منفی زندگی شان را بازتاب نمی دهند.
اینفلوئنسرها و اخبار گمراه كننده
سلیمی در بخش دیگری از سخنان خود به عرضه اخبار گمراه كننده از جانب اینفلوئنسرها اشاره نمود و افزود: در پیرامون اخبار سلبریتی ها چند اتفاق مهم رخ می دهد. یكی از آنها انتشار اخباری جعلی و گمراه كننده با اهداف مثبت و منفی است و دیگری استفاده از اخبار جعلی برای كلیك افراد است. در كشور خود ما مثلا در بعد از زلزله كرمانشاه شایعه شد كه ابراهیم تاتلیس خواننده معروف تركیه ایی با چند كامیون حاوی وسایل مورد نیاز زلزله زده ها برای كمك به كرمانشاه آمده است.
وی افزود: به صورت كل شبكه های اجتماعی هرچند فضای منحصر به فردی به سلبریتی ها داده و امكانات مهمی برای مواجهه مستقیم با مخاطبان برای آنها فراهم نموده، اما بازار شایعات را هم داغ تر كرده است.
این مدرس علوم ارتباطات همینطور كاربری رسانه های اجتماعی برای سلبریتی ها را هم در این موارد برشمرد: روایت شخصی، تصویری و نوشتاری از خود، برندسازی شخصی، كوشش برای تداوم بقا (عدم فراموشی)، در دسترس بودن، ارتباط تعاملی با طرفداران و هواداران، اطلاع یابی و نظرسنجی، ایفای نقش روابط عمومی، تولید نقش لیدری در حوزه های مختلف، معرفی تولیدات خودشان، كسب درآمد از تبلیغ و...
پولسازی میم ها
احسان شاه قاسمی هم در این نشست در ابتدای سخنان خود ابتدا به تعریف چند مفهوم ویژه در حوزه شبكه های اجتماعی پرداخت: یكی از مفاهیم مهم در حوزه شبكه های اجتماعی اصطلاح «میم» است. میم به فیلم های كوتاهی می گویند كه در آن افراد معصوم صحبت می كنند و بعد پخش می گردد. مثل فیلم سجاد رضایی كه چند وقت پیش در شبكه های اجتماعی در ایران مشهور شد. میم ها بسیار عادی پخش می شوند و پخش كننده نمی داند كه امكان دارد فیلم او بارها دانلود شود. مهم این است كه بسیاری می دانند باید روی میم ها كار كرد چون امكان دارد شانس پولسازی داشته باشند.
وی اضافه كرد: اصطلاح دیگر نفوذدار یا اینفلوئنسر است كه معمولا آنها در حوزه ای تخصص دارند كه چندان اهمیتی ندارد. مثلا اینكه كجا غذا بخوریم واقعا چه اهمیتی دارد؟ اما در این میان نوجوانان كه موتور محركه این نفوذداران هستند به سفارش های آنها دامن می زنند. این طیف كارشان آگهی كردن است. در كشور ما این روش بسیار آسان است، اما در غرب اینگونه نیست. مثلا كارمندها نمی توانند به این سمت بروند چون نباید از جای دیگری بجز دولت پول بگیرند.
شاه قاسمی افزود: اصطلاح دیگر «میكرو سلبریتی » است. در فضای مجازی ابتدا به دخترانی كه از اتاق شخصی و لحظات خصوصی شان فیلم گرفته و در فضای مجازی منتشر می كردند، میكرو سلبریتی می گفتند، اما بعدها این روند همه گیر شد و به همه كسانی كه كارهای عجیب و غریب كرده و فیلم در شبكه های اجتماعی می گذارند این واژه را اطلاق می كنند. مثلا كسی در شبكه های اجتماعی به این مشهور است كه با اطو كباب درست می كند. كودك سلبریتی ها هم در این حوزه جای می گیرند، البته وقتی بزرگ شدند حق شكایت از پخش كنندگان فیلم هایشان را دارند.
این مدرس ارتباطات همینطور دیگر واژه مهم در این حوزه را به این شرح معرفی كرد: اصطلاح دیگر پابلیسیست یا نامورساز است و آن شخصیت فرصت طلبی است كه مثلا تا میمی در فضای مجازی منتشر می گردد به سراغ آن شخص آمده و روی او سرمایه گذاری می نماید. این صنعت بسیار پولساز است.
شاه قاسمی اظهار داشت: اختراع ماشین بخار توسط جیمز وات در ساختار همه شئون جوامع تاثیر گذاشت. این اختراع سه كار برای رسانه ها كرد: تا قبل از آن كاغذها با پنبه درست می شدند و این سبب شده بود تا هم ضخیم باشند و هم سنگین و گرانقیمت. موتور بخار سبب شد تا هم در اروپا و هم آمریكای شمالی كه درخت فراوان داشتند بتوانند از درخت كاغذ ارزان تولید كنند. ازاین رو قیمت روزنامه تا ۳۰ برابر كاهش پیدا كرد. همینطور قطارها شكل گرفته و ارتباط میان شهرها بهتر شد و روزنامه ها قابلیت توزیع سراسری پیدا كردند. اختراع تلگراف هم مكمل این جریان شد و هنوز بسیاری آنرا مهم تر از اینترنت می دانندو ژنراتورهای تلگراف ها هم با موتور بخار كار می كردند.
صنعت تخصص و فراغت را به همراه آورد
این مدرس ارتباطات در بخش دیگری از سخنان خود تاثیر موتوربخار بر ساختار جوامع را به این شرح بیان كرد: تا قبل از موتور بخار تخصص مفهوم نداشت و شما یا برده بودید یا ارباب. مساله ساعت كار هم از اینجا بوجود آمد، چون كه عده ای تخصص نگهداری از این موتورها را داشتند و كارفرما ناچار بود به خواسته های انها تن در دهد. ازاین رو صنعت سبب شد تا هم پول، هم وقت آزاد در طبقه ای بوجود بیاید. ظهور وسایل ارتباطی نوین مانند تلگراف هم سبب شد تا اخبار از همه جا بیاید و اخبار سیاسی به حاشیه برود. اختراع سینما در این میان كار را تمام كرد. استودیوها بوجود آمدند كه نیاز به بازیگر داشتند.
وی اضافه كرد: بزودی بسیاری متوجه شدند كه مردم عادی و مخاطبان با بازیگران همذات پنداری می كنند. بازیگران توانستند قواعد را به نفع خود تغییر دهند. مخاطبان معمولا در یك رابطه فرااجتماعی با بازیگرها قرار دارند و رابطه آنها یك رابطه عاطفی یك طرفه است. اصولا به علت بحران معنویت در جوامع امروز دین جدید دین سلبریتی هاست و خدایان جدید سلبریتی ها هستند كه از قضا شباهت بسیاری هم به خدایان یونان باستان دارند. سلبریتی ها هم معمولا در جایی مانند المپ جمع شده و هركاری كه دلشان بخواهند انجام می دهند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب