یك مطالبه تاریخی ملت از مجلس

چرا پس از این همه مشقات كاذب از صادق تشخیص داده نمی شود؟

چرا پس از این همه مشقات كاذب از صادق تشخیص داده نمی شود؟

به گزارش پرسی بلاگ بخشی از یك اعلانیه بعد از پیروزی مشروطیت: از اثر بی قانونی می باشد كه پس از این همه زحمات و مشقات خادم از خائن، كاذب از صادق تمیز داده نمی گردد. از بی قانونی می باشد كه هنوز تقیه برداشته نشده است.



به گزارش پرسی بلاگ به نقل از مهر، پیروزی جنبش مشروطه خواهی ایرانی ها را دومین رخداد مهم در تاریخ ایران دانسته اند. پراهمیت ترین و اولین رخداد، جریان ورود اسلام به ایران و مسلمان شدن ایرانی ها است. انقلاب مشروطه ثمره اولین مواجهات ایرانی ها با تمدن جدید و مدرنیته است.
با شروع نهضت بیداری، ایرانی ها كم كم با مفاهیمی چون دولت مدرن آشنا شدند و دیگر برای آنها حضور شخصی معمولی با صفت «ظل الله» كه تمام امور دنیوی شان به او وابسته بود، مفهوم نداشت. ایرانی ها در آن دوران به این نتیجه رسیدند كه باید خود عهده دار امورشان شوند، اما این عهده داری مبنایی تئوریك نیاز داشت. نهضت فكری كه آن دوران برای پاسخگویی به این نیاز تئوریك شكل گرفت، از درخشان ترین صفحات تاریخ تفكر سیاسی در ایران است.
این نهضت فكری كه منجر به تولید آثاری چون «تنبیه الامة و تنزیه الملة» رسید، مقدمه ای شد برای نهضت و در ادامه انقلاب بزرگ تری كه به معماری امام خمینی (ره) در بهمن ۱۳۵۷ به نتیجه رسید. به باور خیلی از پژوهشگران با مطالعه نهضت مشروطه خواهی ایرانیان، می توان خیلی از گره های جامعه كنونی ایران را باز كرد.
ملامحمد مهدی شریف كاشانی یكی از مهم ترین و اثرگذارترین مبارزان انقلابی مشروطه خواه بود كه با خیلی از بزرگان و طیف های مختلفی از مبارزان ارتباط نزدیك داشت و در جریان های مبارزه اسناد، نامه ها و تلگراف های بسیاری به نامش فرستاده می شد یكی از مهم ترین منابع به جای مانده از آن دوران «واقعات اتفاقیه در روزگار» است. این كتاب به قلم ملأ محمدمهدی شریف كاشانی است كه با تصحیح منصوره اتحادیه و سیروس سعدوندیان فرصت انتشار به خود دید. باوجود اهمیت بسیار این منبع و عرضه اسناد مهمی كه در دیگر منابع وجود ندارند، آن چنان كه باید و شاید دیده نشده و صرفاً دوبار فرصت نشر پیدا كرده است: نخست در سال ۱۳۶۲ از جانب نشر تاریخ ایران و بار دیگر در سال ۱۳۸۹ از جانب انتشارات نگارستان كتاب با تغییر عنوان به «تاریخ مشروطیت». مطالب این كتاب حجیم در اصل توسط خود نویسنده در سه كتاب تنظیم شده بود.
نویسنده یعنی ملامحمد مهدی شریف كاشانی یكی از مهم ترین و اثرگذارترین مبارزان انقلابی مشروطه خواه بود كه با خیلی از بزرگان و طیف های مختلفی از مبارزان ارتباط نزدیك داشت و در جریان های مبارزه اسناد، نامه ها و تلگراف های بسیاری به نامش فرستاده می شد. او ریاست جمعیت مخفی انجمن باغ سلیمان خان میكده را بر عهده داشت كه بزرگانی چون ملك المتكلمین، سیدجمال واعظ، یحیی دولت آبادی، سیداسدالله خرقانی، ذكاءالملك فروغی، حاجی سیاح محلاتی، میرزا حسن رشدیه و… در آن فعالیت داشتند. وی همینطور با هوشمندی هرچه تمامتر خیلی از شب نامه های آن دوران را جمع آوری و در كتاب خود منعكس كرد.
شریف كاشانی انسان متفكری بود كه بخصوص با علمای مشروطه خواه هم روابط بسیار نزدیك داشت و به روابط طیف ها و گروه های مختلف آشنا بود. نكات مطرح شده در این كتاب زوایای تاریك مهمی از انقلاب مشروطه را روشن می كند. ضمن اینكه این كتاب كاملاً بی طرفانه نوشته شده و خالی از جهت گیری ایدئولوژیك است. خیلی از متون در رابطه با مشروطه جهت گیری تند و غیرمنصفانه دارند، اما شریف كاشانی این گونه نیست و بنابراین كتابش پرارزش و خوش خوان است.
كتاب ابتدا چهار تذكره در شرح رخدادهای مشروطه خواهی و در ادامه پنج فصل از به توپ بستن مجلس تا تاجگذاری احمدشاه دارد. در تذكره اول وضعیت ایران از زمان تاجگذاری ناصرالدین شاه قاجار تا زمان ورود موسیو نوز بلژیكی به ایران در زمان مظفرالدین شاه برای در دست گرفتن امور گمركات ایران، روایت می شود.
تذكره دوم به انتقاد از وضعیت اداره كشور توسط مظفرالدین شاه و درگیری علما با هیأت حاكمه بر سر مسئله موسیو نوز و آغاز مهاجرت صغری اختصاص دارد. تذكره سوم شرح وقایع مهاجر صغری به حرم عبدالعظیم است و تذكره چهارم به شرح تحصن در سفارت انگلیس، مهاجرت كبری به قم و در نهایت صدور فرمان مشروطیت اختصاص دارد.
فصل اول به روایت رویداد افتتاح مجلس اول مشروطه تا بمباران آن و شروع استبداد صغیر اختصاص پیدا كرده، فصل دوم به مجاهدت كل ایران برای پاسداشت از مشروطه تا فتح تهران توسط انقلابیون می پردازد. نویسنده در فصل سوم به بیان حوادث رخداده در فتح تهران و همینطور به درج سواد خاطرات سپهدار اعظم پرداخته است. فصل چهارم مشتمل است بر شرح ورود علما به تهران تا آمدن ناصرالملك به ایران و در نهایت فصل پنجم به ورود ناصر الملك به ایران و عهده داری مقام نیابت سلطنت احمد شاه تا جریان تاجگذاری احمد شاه قاجار بعد از رسیدنش به سن بلوغ، اختصاص پیدا كرده است.
دغدغه های روشنفكران و مردم ایران بعد از پیروزی مشروطیت و تشكیل مجلس در چارچوب اعلانیه ها و شب نامه های بسیاری مطرح و منتشر می شد. همانطور كه اشاره شد در این كتاب خیلی از این اعلانیه ها و شب نامه ها انتشار یافته اند كه در زیر به دو نمونه از آنها اشاره می نماییم.
پس از صدور فرمان مشروطیت و تشكیل مجلس روزی برای افتتاح موقت در نظر گرفته می شود: «در روز معهود مجلس سلام منعقد و تمام وزرا و امرا و اعیان و اشراف و صاحب منصبان نظامی و وكلا در سلام حاضر و شرفیاب حضور مبارك ملوكانه گردید. فرمایشات مرحمت آمیز و سرورانگیز خسروانه را به جهت افتتاح مجلس شورای ملی شنیده… [بعد] همگی وكلا به مدرسه نظام كه به جهت افتتاح موقتاً تعیین كرده بودند تشریف برده، نشسته شربتی صرف كرده. خطبه ای از قرار تفصیل ذیل یكی از حاضرین برخاسته قرائت نمود، همگی اظهار شادی نمودند:
«… شكر گزاریم كه از توجه ظاهر و باطن امام عصر، عجل الله فرجه الشریف و از شمول توجهات كامله پادشاه رعیت پرور عدالت گستر، امروز شب تاریكی و بینوایی ملت ایران سرآمد و آفتاب سعادت اقبال ایشان طلوع نمود. حسن استعداد و قبول… سبب شد كه پادشاه دل آگاه نیت مقدس كه در نجات مملكت و حیات ملت در خاطر الهام مظاهر نهفته بود، در این زمان سعادت فرجام به منصه شهود رسانید، و فرزندان عزیز خویش را كه در حصن رأفت پرورده بود اینك در مصالح خود مطلق و آزاد است تا آنچه را كه برای مصلحت وقت خود لازم دانند، بگویند و بكنند و خرابی های گذشته وطن عزیز خویش را مرتب نمایند… ملت اگر شورای ملی خواست برای حفظ بیضه اسلام و قدرت سلطنت بود...
ای وكلای محترم مجلس دارالشورای ملی و ای دوای دردمندان و ای چاره بی چارگان و ای نوای بینوایان و ای مونس مستمندان! چه شده است كه تابحال قوانین مشروطیت را در مملكت جاری نفرموده اید و احكام الله و حدود الهیه را مجری نداشته اید؟ جای آن است كه این هیأت مجلس در بیداری ملت و آگاهی آنها به حقوق مشروعه خود نهایت مساعدت را به جای آورند… در این وقت با كمال مسرت و خوشوقتی از سوی خود اصالتاً و از جانب هیأت ملت وكالتا تشكیل این مجلس شورای ملی را كه حفظ برای رسم افتتاح است شكر موفور به عمل آورده، تشكرات قلبی خالصانه تقدیم حضور مبارك اعلیحضرت پادشاه معظم متبوع مفخم ایرانی ها می نمائیم. و عجالتاً با این معدود از وكلا كه منتخبین از پایتخت می باشند، آغاز به مقصود نموده انتظار می داریم كه به فرصت وكلایی كه باید از تمام بلاد منتخب شوند به ترتیب مخصوص انتخاب شده و در دارالخلافه حاضر شوند…»
مصححان اشاره كرده اند كه هیچ بعید نیست این خطبه را ملك المتكلمین خوانده باشد. به عبارتی شروع مجلس در ایران صرفاً با نمایندگان منتخب تهران بود كه البته آنها هم به طریق خاصی انتخاب شده بودند. در ادامه وكلای آذربایجان و بعد سایر نقاط ایران هم به آنها می پیوندند.
اما همانطور كه اشاره شد یكی از خصوصیت های مهم این كتاب درج اعلانیه ها و شب نامه هایی است كه در هم در دوران مبارزات مشروطه خواهی و هم بعد از تشكیل مجلس، منتشر می شدند. یكی از اعلانیه هایی كه خطاب به وكلای مجلس بود، به نقل از صفحه ۱۲۲ این كتاب (از فصل اول، یعنی بعد از آخر مباحث ۱۵۵ صفحه ای تذكره ها) به شرح زیر است:
«ای وكلای محترم مجلس دارالشورای ملی و ای دوای دردمندان و ای چاره بی چارگان و ای نوای بینوایان و ای مونس مستمندان! چه شده است كه تابحال قوانین مشروطیت را در مملكت جاری نفرموده اید و احكام الله و حدود الهیه را مجری نداشته اید؟ تعلل تا به چند؟ مسامحه تا به كی؟ برای آنكه اگر قانون در بین آمده بود شهر اینطور مغشوش نبود، راه ها اینقدر ناامن نبود. از آثار بی قانونی می باشد كه این اشرار دهاتی و شهری بی خوف و بیم دائماً شب و روز مشغول به كار هستند. از بی قانونی می باشد كه این یك مشت مردم بیچاره فلك زده گرفتار هرج و مرج اند… از بی قانونی می باشد كه فواحش در ازدیاد است.
از نتایج و حركات بی قانونی می باشد كه لاینقطع وزرای خائن یك مشت رعیت سلطان و برادران و خواهران و ناموس و هم وطنان ما را به یك نفر یاغی ظالم می فروشند. از بی قانونی می باشد كه وزرا با آنكه مسئول مسئولیت، خویش را گفته اند و اقرار كرده اند باز دست بردار از اعمال قبیح و فعل زشت خود نشده و هر روزه برای فروختن یك مشت فقرا و نورچشم مملكت و سرچشمه حیات دولت و قوام سلطنت گربه می رقصانند و تئاتری درمی آورند.
از اثر بی قانونی می باشد كه پس از این همه زحمات و مشقات صالح از طالح، خادم از خائن، كاذب از صادق تمیز داده نمی‎ شود. از بی قانونی می باشد كه هنوز تقیه برداشته نشده است. از بی قانونی می باشد كه هركه رشوه بیشتر می دهد، پیش تر است. چه مفهوم دارد كه هنوز حساب مسیو نوز حرام زاده و آصف الدوله ملعون و قوام الملك خبیث كشیده نشده و جزا داده نشده است و الا باید مدت ها گذشته باشد كه سپهدار غدار به مكافات عملش رسیده باشد و شوكت الملك كه دست راست انگلیسی هاست معزول شده باشد. از اثر بی قانونی می باشد، به خدا از بی قانونی است…»

1398/12/01
22:16:42
5.0 / 5
4444
تگهای خبر: آثار , تولید , فروش , قوانین
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)

تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم نظر دهید
= ۲ بعلاوه ۴
پرسی بلاگ